بررسی عملکرد لوله نزدیک کلیه در کودکان تحت شیمی درمانی در بیمارستان حضرت علی اصغر (ع)

روش بررسی: از سال 1382 تا 1384، کودکانی که به دلیل سرطان در بخش یا درمانگاه خون بیمارستان حضرت علی اصغر(ع) تحت شیمی درمانی یا پیگیری قرار می گرفتند، وارد مطالعه مقطعی آیند هنگر می شدند. بیماران در سه گروه شروع درمان، حین درمان و قطع درمان قرار می گرفتند. اطلاعات مربوط به سن، وزن، قد، فشارخون، تاریخچه شیمی درمانی و سابقه نفرکتومی، رادیوتراپی یا سابقه مصرف آنتی بیوتیک ها در فرم مخصوص ثبت می شد. کلیرانس کراتینین، کسر دفعی آمیلاز، منیزیوم، فسفر و نسبت کلسیم به کراتینین، پروتئین به کراتینین و منیزیوم به کراتینین و کلسیم محاسبه می شد. مجموع دوز هر دارو و گروه دارویی، جداگانه محاسبه می شد. شدت نفروتوکسیسیتی با دادن امتیاز به اختلال در هر کدام از تست ها، به خفیف (3-0)، متوسط (6-4) و شدید (9-7) تقسیم بندی شد. جهت مقایسه فراوانی، از تست chi-square، میانگین، از t test از تست کندال-تاو، جهت تعیین ارتباط استفاده شد. p کمتر از 0.05 معنی دار تلقی شد.  

یافته ها: 233 کودک (140 پسر و 93 دختر) در مطالعه قرار گرفتند. میانگین (انحراف معیار) سن کودکان در شروع بیماری، 6 سال (3.65)، مدت درمان، 28.65 ماه (27.14) و مدت قطع درمان، 25.04 ماه (37.13) بوده است. 154 کودک به بیماری های لنفوپرولیفراتیو مبتلا بودند و 79 کودک تومور solid داشتند. 22 کودک در مرحله شروع درمان، 63 کودک در مرحله طول درمان و 148 کودک در مرحله قطع درمان بودند. 28 کودک فشار خون بالا داشتند. 3 مورد گلوکوزوری، 9 مورد هیپرمنیزیوری، 96 مورد ادرار رقیق، 125 مورد اسیدوز متابولیک، 51 مورد فیلتراسیون گلومرولی کمتر از 80 سی سی در دقیقه، 55 مورد فسفاتوری، 96 مورد هیپرکلسیوری، 36 مورد آمیلازوری و 62 مورد پروتئینوری یافت شد. 207 نفر آسیب خفیف تا شدید کلیوی را نشان دادند. بیش ترین آسیب کلیوی در شیمی درمانی با پلاتینیوم، اپوپدوفیلوتوکسین و ایفوسفامید دیده شد(p<0.05). همچنین سن زیر 5 سال، وجود سابقه مثبت از نظر نفرکتومی، رادیوتراپی یا تجویز آنتی بیوتیک های نفروتوکسیک، با افزایش شدت نفروتوکسیسیتی همراه بوده است(p<0.05).

نتیجه گیری: شیوع آسیب کلیوی در کودکان تحت شیمی درمانی زیاد می باشد. بیش ترین آسیب کلیوی با ترکیبات پلاتین، اپوپدوفیلوتوکسین و ایفوسفامید دیده شد. برای کاهش شدت آسیب کلیوی، انجام بررسی کامل عملکرد توبولی و گلومرولی و اجتناب از آنتی بیوتیک های نفروتوکسیک، توصیه می شود.