بررسی پوشاک زنان لربختیاری با تکیه برگزارش های سفرنامه نویسان اروپایی عصر قاجار

بررسی پوشاک زنان لربختیاری با تکیه برگزارش های سفرنامه نویسان اروپایی عصر قاجار

سفرنامه ها حاوی اطلاعاتی ارزشمند از همه ی شئون حیات اجتماعی هر دوره هستند. از آنجا که در مورد تاریخ اجتماعی ایران و از جمله پوشاک زنان، منابع تاریخی اندک است، لذا مراجعه به سفرنامه ها خالی از فایده نیست. سرلایارد، ایزابلا بیشوپ ورنه دالمانی به ترتیب دردوره حکومت محمدشاه، ناصرالدین شاه و مظفرالدین شاه در سفرنامه های خود، حاصل مشاهداتشان را در مورد لباس زنان بختیاری به تصویر کشیده اند. مساله ای که در این پژوهش مطرح است این می باشد که این سفرنامه نویسان به علت نبودن در متن جامعه عصر قاجار و همچنین عدم درک خاستگاه اعتقادی نوع پوشاکی که زنان لر در مراسم های مختلف به تن می کردند، نوع قضاوت ها و توصیف های آنها تحت الشعاع این مساله قرار می گرفت. زیرا هرعنصر فرهنگی را باید در بستر و زمینه فرهنگی خودش بررسی کرد.

از سوی دیگر انعکاس اوضاع و تصویر جوامع در سفرنامه ها بر اساس قاعده و قانون خاصی مبتنی نیست و بیشتر تابع ذوق و سلیقه ی نویسنده است. به همین دلیل نیز تفاوت در نوع توصیفات آنها مشاهده می شود. لذا با تحلیل گزارش سفرنامه ها می توان به این سوال پاسخ داد که تا چه حد توصیفات آنها از پوشاک زنان لر بختیاری، جامع و متناسب با واقعیت موجود بود و تا چه میزان می توان به گزارش های آنها اعتماد کرد؟ بخشی ازنتایج حاصله از پژوهش حاضر نشان می دهد که این گزارش ها درباره لباس زنان بختیاری بیشتر شکل توصیفی دارد که از مشاهداتشان سرچشمه می گیرد. بیشوپ، آداب قبیله ای زنان بختیاری و نوع لباس آنها را به تصویرکشیده است در حالی که دالمانی و لایارد نوع لباس زنان بختیاری را در دو طبقه بالا و پایین به صورت کلی توصیف می کنند و با نوع لباس سایر ایرانیان مورد مقایسه قرار می دهند.