مبانی دکترین فقهی و حقوقی عدالت در اسلام

مبانی دکترین فقهی و حقوقی عدالت در اسلام

عدالت در زمره مهم ترین و تاثیر گذار ترین واژه در نظام فقهی و حقوقی اسلام قرار دارد.عدالت از تمایلات درونی انسان از ادم تا زمان حاضر و مابعد آن است.ارتباط وثیق و ناگسستنی اندیشه عدالت با سطح مطلوب و ایده آل زندگی بشر آن را تبدیل به ابزاری ارزشمند نموده که بشر همواره درصدد شناخت ابعاد و زوایای آن بوده و می کوشد تا اصول حاکم بر آن را شناخته، بهبود و ارتقا بخشد. همین عامل موجب شده تا در نظام های حقوقی تفاسیر متنوعی از عدالت گردد که این نگاه روشن را اشکار می سازد.اسلام ضمن تاکید بر عدالت محوری و بررسی آن از زوایای مختلف دستوراتی را در این زمینه ارائه نموده است به نوعی که یکی از اصول مترقی در دین اسلام قرار گرفته است. از منظر اسلام عدالت در عرصه های گوناگون زندگی انسـان نقـش اساسی دارد، ازاینرو فقهای امامیه به شـناخت مفهوم عدالت و شفاف سازی تعریف آن همت گماشته و البته فراوان به نقض و ابرام آن پرداخته اند. این پژوهش ضمن بررسی مطالعات کتابخانه ای و بهره گیری از قران و روایات و نظریه اندیشمندان بزرگ اسلامی به این نتیجه رسیده است که اولا عدالت با اگاهی و عقلانیت ملازم است و کسی می تواند عدالت را در جامعه بشری اجرا کند که اولا همه نیازهای انسان و پاسخ های مطلوب به آنها اگاه باشد. ثانیا اسلام عدالت را نسبی نداسته بلکه آن را مطلق انگاشته است زیرا نسبت عدالت با اساس خاتمیت بستگی دارد.