منابع انسانی راکد پیشران یا بازدارنده عملکرد سازمان: مروری نظام مند

منابع انسانی راکد پیشران یا بازدارنده عملکرد سازمان: مروری نظام‌مند

زمینه و هدف: وجود منابع انسانی بیش از نیاز واقعی در سازمان، تأثیرهای متفاوت و گاه متناقضی بر عملکرد سازمان در پی دارد. به‎منظور شناخت بهتر این تأثیرها و مدیریت مؤثر این وضعیت، پژوهش حاضر، به مرور نتایج مطالعات انجام شده در خصوص تأثیر منابع انسانی راکد بر عملکرد سازمان‎ پرداخته است. روش: این پژوهش از نوع کیفی، کاربردی، تفسیری و استقرایی است. منابع اطلاعاتی آن را مقاله‌های منتشر شده در خصوص منابع انسانی راکد در دو پایگاه داده اسکپوس (الزویر) و مؤسسه علوم اطلاعات شبکه علمی (تامسون روترز) تشکیل می‌دهد. انتخاب مقاله‎ها بر پایه استفاده از شاخص‌های مدنظر انجام شده است. روایی پژوهش با استفاده از چک لیست استاندارد casp و پایایی آن نیز به‎کمک شاخص کاپای کوهن در نرم‎افزار اس‌پی‌اس‌اس ارزیابی و تأیید شده است.

یافته‌ها: پس از ترکیب نتایج مطالعات مرور شده، چارچوبی برای شناخت بهتر چگونگی تأثیرگذاری منابع انسانی راکد، بر عملکرد سازمان‎ ارائه شده است. این چارچوب، از دو بُعد مازاد مطلق یا نسبی و دانشی یا غیردانشی بودن منابع انسانی شکل گرفته است. بر این اساس، منابع انسانی راکد، به چهار گونه دسته‎بندی شده‎اند: مازادمحور، انباشت‎محور، دانش‎محور و ارزش‎محور. در این میان، تأثیر گونه‌های ارزش‎محور و دانش‌‌محور بر عملکرد سازمان، مثبت و تأثیر گونه‌های مازادمحور و تا حدی انباشت‎محور، منفی ارزیابی شده است. نتیجه‌گیری: این چارچوب می‎تواند مبنایی برای تنظیم کارکردهای مدیریت منابع انسانی باشد و برای بهینه‎سازی منابع انسانی راکد در سازمان استفاده شود. مدیریت مؤثر منابع انسانی راکد، به گونه‌شناسی درست این وضعیت در سازمان نیاز دارد. با این حال، وجود شمار بیش از اندازه از هر گونه آن، برای عملکرد سازمان زیان‌بار است.