برآورد عرضه، تقاضای و کارایی مصرف آب در سطح حوضه زاینده رود با استفاده از اطلاعات ماهواره ای

در کشور ما افزایش جمعیت و کمبود منابع آب در سال های اخیر، بخش کشاورزی کشور را با چالش های عمده ای در جهت تأمین نیاز غذایی مردم و نیل به خودکفایی روبرو ساخته است. باتوجه به اینکه بیش از 90 درصد از آب استحصال شده کشور در بخش کشاورزی مصرف می شود، استفاده موثر از آب در بخش کشاورزی اصلی ترین را ه بهبود مدیریت آب و افزایش کارایی مصرف آب خواهد بود. جهت افزایش کارایی مصرف آب و بهبود مدیریت آبیاری در اراضی کشاورزی، به نقشه های به هنگام سطح زیر کشت، الگوی کشت، تبخیر - تعرق (تقاضای آب) و … نیاز می باشد که تهیه آن ها به کمک سنجش از دور قابل انجام است. تعیین کارایی مصرف آب و ارزیابی مدیریت آبیاری مبتنی بر برآورد صحیح عملکرد محصول و میزان واقعی آب مصرفی است که اندازه گیری دقیق آنها مشکل می باشد. لـذا در تحقیـق حاضـر بـا پـیش پـردازش داده های ماهواره ای (noaa-avhrr)، ضریب بازتاب پوشش سطح زمین، ضریب تابش پوشش سطح زمـین و شاخص های گیاهی lai, savi, ndvi  برآورد گردید. سپس با بهره گیری از آلگوریتم بیلان انرژی در سـطح زمین، اجزاء بیلان انرژی در سطح زمین تعیین و تبخیر-تعرق واقعی و محاسبه شد و به عنوان آب مصرفی بـرای تعیین عرضه نسبی آب آبیاری مورد استفاده قرار گرفت. جهـت بـرآورد سـودمندی آب، بـا اسـتفاده از تصـاویر ماهوارهای، میزان شدت رشد توده زنده گیاهی ده روزه و میانگین ماهی انـه آن مشـابه بـا تبخیـر-تعـرق واقعـی برآورد گردید. سپس با در نظر گرفتن سطح ناخالص، عملکرد بیولوژیکی تعیین و بـه عنـوان نمـادی از عملکـرد محصول منظور و سودمندی آب از نسبت عملکرد بیولوژیکی به میزان تبخیر -تعـرق واقعـی بـرآورد شـد. نتـایج بررسی میزان عرضه و تقاضای آب بیانگر آن است که در اکثر موارد میزان عرضه آب بیش از میزان تقاضـا بـوده است. شاخص عرضه نسبی آب در همه سالها بجز خشکسالی های اخیر در اکثر شبکه های حوضه زاینـده رود بـیش از یک بدست آمد. متوسط سودمندی آب برای شبکه های آبیاری مورد مطالعه بین 0.7 تا 0.9 کیلـوگرم بـر متـرمکعب بود.