پخش سیلاب راهکاری مناسب جهت توسعه منابع آب زیرزمینی در مناطق خشک و نیمه خشک ایران (مطالعه موردی: ایستگاه تحقیقاتی کوثر)

کمی اندازه و پراکنش نامناسب بارش، افزون بر 90 درصد از پهنه ایران را در طبقه بندی اقلیمی خشک و نیمه خشک قرار داده است. کاهش آبدهی چاه ها و افت سفره های آب زیر زمینی، به علت حفر چاه های بی رویه از عوامل مهم بیابان زایی در این مناطق به شمار می رود. یکی از راههای مقابله با این مهم استفاده از پخش سیلاب و تغذیه مصنوعی آبخوان ها می باشد. برای این منظور تاثیر پروژه پخش سیلاب ایستگاه کوثر واقع در 190 کیلومتری جنوب شرقی شیراز بر منابع آب زیرزمینی و توسعه اراضی کشاورزی دشت گربایگان مورد بررسی قرارگرفته است. نتایج این تحقیق نشان می دهد آب مصرفی جهت شرب وکشاورزی در منطقه گربایگان، قبل از اجرای طرح از 16 حلقه چاه تامین می شده است. در صورتی که با اجرای پروژه پخش سیلاب، تعداد چاه ها در کل منطقه به بیش از 150 حلقه رسیده، که خودنشانده تغذیه مصنوعی در آبخوانی به ضخامت متوسط 30 متر و گنجایشی معادل 100 میلیون متر مکعب می باشد. همچنین بررسی آماری هیدرومتری درخشکه رودهای بیشه زرد و چاه قوچ که محل آبگیری شبکه های پخش سیلاب می باشند، نشان می دهد که از سال 1361 یعنی ابتدای طرح تاکنون، به میزان 156.0274 میلیون متر مکعب آب وارد آبخوان گردیده است، که موجب افزایش سطح کشاورزی از 200 هکتار به بیش از 2000 هکتار شده است، همچنین با احیا مراتع و افزایش تراکم پوشش گیاهی، علاوه بر کنترل فرسایش بادی در منطقه، میزان تولید ماده خشک در هکتار از 50 کیلوگرم به بیش از 650 کیلوگرم افزایش یافته است.