ارائه یک مدل مفهومی خوشه گردشگری

امروزه توسعه از طریق ابداع خوشه ای، نقش محوری و بارزی در سیاست های اقتصادی و صنعتی کشورهای توسعه یافته ایفا می نماید. حدود سه دهه است که توسعه صنعتی مبتنی بر خوشه ها به عنوان یک استراتژی نوین مورد توجه برنامه ریزان و سیاستگزاران در کشورهای صنعتی در حال توسعه می باشد. در جوامع کنونی، کشورها از روش های گوناگونی برای توسعه اقتصادی استفاده می کنند. یکی از الگوهای توسعه مورد استفاده در بسیاری از کشورها، الگوی توسعه خوشه می باشد که در سال 1990 توسط مایکل پورتر معرفی شد. بحث رقابت پذیری یکی از مهم ترین دغدغه های تجارت و فعالیت در محیط پویا و رقابتی امروز است. نظریه ای که بتواند بیشتر نیازها و شرایط فوق را پاسخگو باشد مدل الماس رقابت ملی مایکل پورتر است. این مدل به ایجاد بینشی عمیق در بین مدیران، اقتصاددانان و سیاستگزاران برای تنظیم مناسب ترین استراتژی به منظور ارتقای موقعیت رقابت ملی در سط بین المللی کمک می کند. مفهوم و پیام اصلی این مدل، چگونگی شکل دهی به محیط اقتصادی کشورها در راستای دستیابی به موقعیت های جهانی می باشد. گردشگری، پدیده ای است کهن که از دیرباز در جوامع انسانی وجود داشته و به تدریج در طی مراحل تاریخی مختلف، به موضع فنی، اقتصادی و اجتماعی و صنعتی کنونی خود رسیده است. این صنعت آمیزه ای از فعالیت های گوناگون از حمل و نقل و تغذیه تا اقامت و مدیریت رویدادها است که در جهت خدمت رسانی به گردشگران، به صورت زنجیره ای بهم پیوسته ایفای نقش می کنند. گردشگری مجموعه تعامل هایی است که در فرایند جذب و میهمانداری، بین گردشگران، سازمان های مسافرتی، دولت های مبدا، دولت های میزبان و مردم محلی برقرار می شود و شامل کلیه فعالیت هایی است که گردشگران در هنگام سفر انجام می دهند و به آن ها مرتبط می شود و این می تواند شامل برنامه ریزی برای سفر، جابجایی میان مبدا و مقصد و نظایر آن باشد. گردشگر میهمان است و خانه باید برای میهمان مهیا باشد. اگر میهمان وارد خانه ای شد باید همه اعضای خانه پذیرای میهمان باشند. وقتی در کشوری گردشگری توسعه می یابد. همه امور دیگر آن کشور نیز باید توسعه یافته باشد. به دلیل این که گردشگری یک امر تخصصی است و یک نهاد حتی یک کشور نمی تواند در همه شاخه های آن فعالیت کند، بنابراین باید با شناخت دقیق تر انواع گردشگری کشورها، نهادها و هتل ها با توجه به اهداف و امکانات خودگونه گردشگری مناسب خود را انتخاب کنند. به طور کلی می توان گفت که گردشگری صنعت پیچیده ای است با ساختارها، عملکردها، صورت بند ی ها و نتایج رفتاری بخش دولتی– خصوصی- تعاونی، اقتصادی، اجتماعی– فرهنگی، بهداشتی، زیست محیطی و فضای سرزمینی اعم از چشم اندازهای طبیعی و انسانی و فرهنگی. گردشگری به دلیل پتانسیل رشدی که دارد و به سبب این حقیقت که محصولی است که تنها می تواند در جایی که تولید شده است. دارای کاربرد باشد، نقش مهمی به عنوان یک استراتژی برای توسعه منطقه ای ایفا می نماید.