امروزه دندانپزشكي زيبايي به عنوان يك درمان جدايي‌ناپذير از دندانپزشكي مدرن مورد قبول واقع شده است. در اين ميان سفيدسازي دندان‌ها روشي موثر، ايمن و محافظه‌كارانه در درمان دندان‌هاي بدرنگ و تغييررنگ يافته مي‌باشد. اگرچه درمان سفيدسازي اغلب در دندان‌هاي قدامي صورت مي‌گيرد. اما ممكن است در هنگام قراردادن ژل به وسيله تري، ژل سفيدكننده در تماس با ترميم‌هاي آمالگام قبلي بيمار قرار گرفته و موجب خوردگي آمالگام، تسهيل در حل شدن فازهاي آمالگام و افزايش آزادسازي جيوه از آن گردد. جيوه آزاد شده طي درمان سفيدسازي دندان‌ها به روش تري مي‌تواند جذب شده و موجب افزايش سطح جيوه بدن گردد. هدف از اين مطالعه تعيين و مقايسه مقدار جيوه آزاد شده از آمالگام‌هاي ايراني و خارجي، همچنين كروي و مخلوط در دو وضعيت پرداخت شده و پرداخت نشده پس از تاثير ژل كرباميد پراكسايد 16% بود.
روش بررسي: اين مطالعه به روش تجربي آزمايشگاهي بر روي 256 قرص آمالگام ايراني و خارجي با شكل ذرات كروي و مخلوط صورت گرفت. نمونه‌هاي تهيه شده در آب مقطر قرار گرفته و براساس نوع آمالگام، همچنين شكل ذرات و وضعيت پرداخت سطح به گروه‌هاي مجزا تقسيم شدند. نمونه‌هاي گروه‌هاي آزمون در ژل كرباميدپراكسايد 16% Nite White و گروه كنترل در بافر فسفاته با 5/6=pH به مدت 14 و 28 ساعت قرار گرفتند. پس از اين مرحله مقدار جيوه آزاد شده از گروه‌ها با استفاده از سيستم آناليز جيوه AVA-440(Thermo Jarrell Ash model SH/229) با روش جذب اتمي بخار سرد اندازه‌گيري گرديد. يافته‌هاي به دست آمده با آزمون‌هاي ANOVA,t چهار طرفه و سه طرفه تجزيه و تحليل گرديد. 05/0P< به عنوان سطح معني‌داري در نظر گرفته شد.
يافته‌ها: ژل كرباميد پراكسايد 16% Nite White موجب افزايش قابل توجه آزادسازي جيوه از آمالگام‌هاي تمامي گروه‌هاي آزمون گرديد (05/0P<). مقدار آزاد شدن جيوه از آمالگام‌هاي ايراني نسبت به آمالگام‌هاي خارجي بيشتر بود (05/0P<). نتايج نشان داد كه آمالگام‌هاي كروي و مخلوط به لحاظ آزادسازي جيوه تحت تاثير ژل سفيدكننده از نظر آماري تفاوت معني‌دار نداشتند (05/0P<). مقدار آزاد شدن جيوه از آمالگام‌هاي ايراني و خارجي وابسته به زمان بود (05/0P<). همچنين با توجه به تركيب آلياژ آمالگام (ايراني و خارجي) مقدار جيوه آزاد شده از آمالگام پرداخت نشده بيشتر از جيوه آزاد شده از آمالگام‌هاي پرداخت شده بود. (05/0P<).
نتيجه گيري: مطالعه حاضر نشان داد كه قرارگيري آمالگام در معرض ژل كرباميد پراكسايد 16% مقدار جيوه آزاد شده از آمالگام را افزايش مي‌دهد. نوع آمالگام مدت زمان قرارگيري و وضعيت پرداخت سطحي تاثيرمعني‌داري در مقدار آزادسازي جيوه از آمالگام تحت اثر ژل سفيدكننده دارد. از آمالگام ايراني جيوه بيش‌تري آزاد گرديد.