ارزیابی قابلیت مدل های هوشمند در تخمین جریان رودخانه کوتر دربالادست مخزن سد مهاباد

تخمین میزان دبی جریان رودخانه ها به منظور مدیریت و برنامه ریزی منابع آب در رودخانه ها،دریاچه ها، مخازن سدها،کنترل سیلاب ها،و همچنین جهت حفاظت از کناره های رودخانه در زمان وقوع سیلاب بسیار ضروری می باشد.هدف از این تحقیق بررسی قابلیت مدل های هوشمند از قبیل برنامه ریزی ژنتیک، شبکه عصبی مصنوعی به منظور تخمین دبی در رودخانه کوتر بوده است.در این راستا، داده های مربوط به سال های 1381-1384 دبی روزانه جریان رودخانه در ایستگاه هیدرومتری کوتر واقع بر رودخانه کوتردربالادست مخزن سدمهاباد دراستان آذربایجان غربی مورد استفاده قرار گرفت.اگر چه در دهه اخیر تحقیقات متنوعی در خصوص کاربردمدل های هیدرولوژیکی (جعبه سیاه) متکی برشبکه های عصبی مصنوعی و برتری دقت این مدل ها برروابط تجربی ارائه شده است. ولی بدلیل غیرصریح بودن آنها درعمل بطور مناسب توسعه نیافته است.در تحقیق حاضر رابطه صریح ریاضی با استفاده از برنامه ریزی ژنتیک برای تخمین میزان دبی جریان رودخانه ها ارائه شده است و در مدل های مورد استفاده برای تخمین دبی جریان از داده های دبی جریان روزانه پیشین تا 10تاخیرزمانی در مقیاس روزدر نظرگرفته شده است. که با استفاده ازنرم افزار spss بهترین ترکیب مدل ها در 4نوع داده متفاوت استفاده و با یک فرآیند آموزش عمل تخمین انجام گرفت ونتایج با داده های مشاهداتی توسط معیارهای جذر میانگین مربعات خطا (rmse) و ضریب تعیین (r ²) برای ارزیابی دقت مدل ها مورد بررسی ومقایسه قرار گرفت.نتایج حاصل،حاکی از دقت بالای شبکه عصبی مصنوعی درمقایسه با برنامه ریزی ژنتیک و کارایی آن در تخمین میزان دبی جریان رودخانه ها می باشد.