مقاله بررسی تفاوت جنسی و نقش هورمون های جنسی در تحمل به اثر ضد دردی مرفین و نیز تغییرات مقدار گلوتامات آزاد شده در هسته اکومبنس در بروز این تفاوت در موش صحرایی با استفاده از روش میکرودیالیز : تی پی بین

خلاصه مقاله

علیرغم وجود گزارش هایی مبنی بر تفاوت جنسی در تکوین تحمل به اثر ضد دردی مرفین، تاکنون مکانیسم دقیق این تفاوتها ناشناخته است. با تکیه بر شواهد موجود در خصوص دخالت هورمون های جنسی در بروز تفاوت های وابسته به جنس در اثرات ضد دردی اپیوئیدها و نقش شناخته شده نروترنسمیتر گلوتامات در بروز پدیده تحمل نسبت به مرفین، در این مطالعه ابتدا تفاوت جنسی و نقش استروئیدهای جنسی بر تکوین تحمل به اثر ضد دردی مرفین در موش صحرایی مورد بررسی قرار گرفته و سپس میزان دخالت تغییرات گلوتامات در هسته اکومبنس در بروز این تفاوت مورد مطالعه قرار گرفت. در موش های صحرایی نر و ماده، اندازه گیری درد با آزمون Tail-flick صورت گرفته و تحمل به اثر ضد دردی مرفین با تجویز 7mg/kg,s.c. مرفین برای 8 روز متوالی، ایجاد گردید. با استفاده از روش میکرودیالیز در حیوانات هشیار، مایع خارج سلولی هسته اکومبنس استخراج و سپس با روش کروماتوگرافی مایع با کارکرد عالی و استفاده از ردیاب فلورسانس، میزان گلوتامات در نمونه های دیالیزی تعیین مقدار شد. بر اساس نتایج حاصله، اثر ضد دردی مرفین در موش های صحرایی نر دست نخورده بطور معنی داری بیشتر از جنس ماده مشابه بود (P<0.05). با گنادکتومی حیوانات، این تفاوت جنسی در اثر ضد دردی مرفین از بین رفت. میزان تحمل به اثر ضد دردی مرفین در جنس نر دست نخورده بطور معنی داری بیشتر از جنس ماده دست نخورده بود (P<0.05). بروز تحمل در حیوانات ماده دست نخورده سریعتر از حیوانات نر مشاهده شد. نتایج مطالعات میکرودیالیز نشان داد که میزان گلوتامات در هسته اکومبنس پس از تجویز تک دوز مرفین، در حیوانات ماده دست نخورده و گناکتومی شده بطور معنی داری بیشتر از حیوانات نر می باشد. پس از ایجاد تحمل به مرفین، تفاوت جنسی در میزان گلوتامات در حیوانات دست نخورده همچنان وجود داشته ولی با انجام گناکتومی تفاوت جنسی در میزان گلوتامات هسته اکومبنس، در حیوانات تحمل یافته از بین رفت. بنظر می رسد آزادسازی اسیدآمینه گلوتامات در هسته اکومبنس در روند تکوین تحمل به مرفین از طریق مکانیسم های حساس به استروژن تنظیم گردیده و تفاوت جنسی مشاهده شده در بروز تحمل، حداقل بخشی متأثر از نوع استروئید جنسی غالب در حیوان است.

نویسندگان

سیده زهرا موسوی [ گروه سم شناسی، دانشکده داروسازی، دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی ]

بیژن شفقی [ گروه سم شناسی، دانشکده داروسازی، دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی ]

فرزاد کبارفرد [ گروه شیمی دارویی، دانشکده داروسازی، دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی ]

معصومه جرجانی [ گروه فارماکولوژی، دانشکده پزشکی و مرکز تحقیقات علوم اعصاب، دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی ]

کلمات کلیدی

تفاوت جنسی تحمل به اثر ضد دردی مرفین گلوتامات میکرودیالیز آزمون Tail flick موش صحرایی

آدرس این مقاله

آدرس مستقیم دسترسی به این مقاله

مشخصات کنفرانس

مشاهده مقالات

فیزیولوژی

فیزیولوژی دانش بررسی نحوه کارکرد اندام‌های مختلف بدن می‌باشد. فیزیولوژی از شاخه‌های زیست‌شناسی که خود به زیرشاخه‌های فیزیولوژی جانوری، فیزیولوژی گیاهی، فیزیولوژی سلولی و فیزیولوژی پزشکی (انسانی)، نوروفیزیولوژی، فیزیولوژی ورزشی و... تقسیم می‌شود. فیزیولوژی همچنین یکی از دانش‌های پایه‌ای در پزشکی است که ارتباط تنگاتنگی با دانش کالبدشناسی (آناتومی) دارد. در فیزیولوژی به بررسی کارکرد اندام‌های (ارگان)مختلف بدن مثلاً وظیفه قلب در بدن، وظیفه مخچه در بدن، وظیفه کلیه در بدن، اعمال ششها در بدن و غیره و درک دقیق عملکرد این ارگانها و سیستمها با کمک روابط و اصول فیزیک و ریاضی، پرداخته می‌شود. بعنوان مثال در فیزیولوژی سیستم تنفسی، توسط قوانین فیزیکی مربوط به موج، شاره، فشار و غیره به محاسبه حجم هوای مورد نیاز هرکدام از شش ها و مشکلات و بیماریهای مربوط به آن و تغییر در محاسبات، در صورت تغییر در محیط بعلت یک بیماری، پرداخته می‌شود.

حوزه های تحت پوشش : کاراندام‌شناسی، فیزیولوژی پزشکی ، نوروفیزیولوژی، فیزیولوژی ورزشی