احوال شخصیه در فقه شیعه و حقوق مدنی

احوال شخصیه در فقه شیعه و حقوق مدنی

احوال شخصی یا شخصیه اموری است که وضع و حالت شخص را در خانواده و کشور بیان می کند و معلوم می دارد که شخص؛ بیگانه، مرد یا زن، صغیر یا کبیر، مجرد یا متاهل، و مانند آن است. مصادیقی که برای « احوال شخصیه » در حقوق ایران می توان در نظر گرفت، مستفاد قوانینی چون ماده 6 و 7 قانون مدنی و اصل های 12 و 13 قانون اساسی و ماده واحده اجازه رعایت احوال شخصیه ایرانیان غیر شیعه می باشد که در آنها اموری از قبیل؛ نکاح، طلاق، ارث ، وصیت، اهلیت و فرزند خواندگی به عنوان مصادیق « احوال شخصیه » تعیین گردیده اند.

احوال شخصیه در حقوق داخلی و بین الملل خصوصی ایران دارای اهمیت زیادی است؛ زیرا از لحاظ حقوق داخلی فقط احوال شخصیه ایرانیان شیعه تابع قانون مدنی ایران است و احوال شخصیه سایر ایرانیان غیر شیعه تابع مقررات مذهبی می باشد. از لحاظ حقوق بین الملل خصوصی نیز، طبق ماده 7 قانون مدنی، اتباع خارجه مقیم ایران از حیث احوال شخصیه تابع قانون دولت متبوع خود می باشند.

با وجود این، نظریات حقوقدانان یا دکترین حقوقی ایران درباره مفهوم و قلمرو موضوعی آن، یعنی این که کدام موضوعات از جمله مسائل مربوط به احوال شخصیه محسوب می شوند، باهم اختلاف دارند. لذا، لازم است مفهوم احوال شخصیه و موضوعات مرتبط با آن روشن شود. امکان برخورداری از حقوق فردی و برقراری روابط با اشخاص حقیقی و حقوقی در قلمرو حقوق خصوصی برای بیگانگان جز در موارد خاص مجاز شناخته شده است.