مقدمه ای بر ماهیت و جنبه های عقد بیمه در فقه و حقوق اسلامی

مقدمه ای بر ماهیت و جنبه های عقد بیمه در فقه و حقوق اسلامی

بیمه عقد جدیدی است که به مفهوم رایج در فقه اسلامی پیشینه ای ندارد و در اجتماع کنونی، تازه پا به عرصه حیات نهاده و به عنوان یک عقد مستقل و تابع قواعد عمومی قراردادها قرار گرفته است که از موانع فقهی و حقوقی مبرّاست. مقاله حاضر درصدد است با روش تحلیلی و توصیفی با استفاده از دیدگاه نوین فقهای امامیه در مشروعیت عقد بیمه و با استفاده از ادلّه صحت عقود و عمومیّت « اوفوا بالعقود » و « بنای عقلا » و « المؤمنون عند شروطهم » آن را به عنوان عقدی مستقل و مشروع اثبات کند و آن را مبرّا از غرر، ربا، قمار، تعلیق دانسته، چرا که اکثریت علمای اهل سنّت و عدّه ای از صاحب نظران عرصه حقوق، در صحت عقد بیمه تردید کرده و آن را نامشروع و باطل قلمداد کرده اند و عقد بیمه را عقد غرری، معلّق و سفهی و... دانسته و معتقدند به دلیل عدم انطباق بیمه با یکی از عقود معین، غیرشرعی و باطل و بی اثر است.

این مقاله کوشیده تا با تحلیل فقهی قرارداد بیمه آن را منبطق با عقودی مثل صلح، مضاربه و هبه معوّض و ضمان بررسی کند و استقلال این قرارداد را به عنوان عقدی صحیح و مشروع اثبات کند.