علل و عوامل شکل گیری، گسترش و آثار تشیع در دوره صفویه

علل و عوامل شکل گیری، گسترش و آثار تشیع در دوره صفویه

صفویه از مهمترین حکومت هایی بود که در سرزمین ایران تشکیل شد. این حکومت در پایان دوره ای از تهاجم های مکرر، آشفتگی های سیاسی در ایران ایجاد گردید. مهمترین وجه تمایز حکومت صفویه با دیگر حکومتها که در ایران ایجاد شدند، بهره گیری از مبانی و اصول مذهب تشیع بود. بنیانگذاران حکومت صفویه با استفاده از ظرفیت های تاریخی تشیع، جنبشی به راه انداختند که با کنار زدن سایر جریان ها موفق به تاسیس حکومت شدند.

صفویان در همان آغاز تاسیس با رسمی کردن مذهب تشیع پایه دولت خود را بر مبنای این مذهب بنا کردند. با رسمی شدن مذهب تشیع درگیری ها و رقابت ها میان گروه های مذهبی در ایران بالا گرفت. در عرصه خارجی نیز حکومت صفویه در پیش گرفتن ایدئولوژی به دلیل ترویج مذهب تشیع با حکومت های ازبکان و عثمانی در افتاد.

برگزیدن مذهب تشیع از سوی صفویان موجب شد تا گروه بسیاری از روحانیون شیعه در ساختار دولت شیعه مذهب صفوی نفوذ کرده و ساختار حکومت صفویه را برپایه دیوان سالاری کهن ایرانی و ساختارهای مذهبی تشیع پی ریزی نمایند. به نظر می رسد مهمترین دستاورد حکومت صفویه در تاریخ ایران، رسمی شدن مذهب شیعه و گسترش آن در ایران بود. در این پژوهش با توجه به رسمیت مذهب تشیع با نگاهی همه جانبه در نظر دارد با دیدی همه جانبه جایگاه مذهب شیعه را در نظام حکومتی صفویه مورد ارزیابی قرار دهیم.