مدیریت و رهبری از نگاه اندیشمندان مسلمان ایرانی

خداوند متعال اولین مربی، مدیر و هدایت گر کلیه موجودات و مخلوقات نظام تکوین است و پس از وجود لایزال خداوند، انبیا و اوصیای الهی مدیران تربیتی و مربیان برگزیده بشر بوده اند. و از هیچ کوششی در مسیر هدایت بشر فروگذار نکرده اند. در حوزه تمدن اسلامی نیز، رکن اصلی در مشروعیت نظریه ها، حکومت ها و احکام سیاسی به انطباق آنها با شریعت اسلام وابسته بوده است. و حاکمان سرزمینهای اسلامی، یا سعی داشته اند خود را جانشین پیامبر و خلفای راشدین بنمایانند یا اینکه مبانی حکومتی و برنامه های سیاسی خود را اموری موافق و موید دین اسلام و مدافع مومنان و مقوم شریعت معرفی کنند و اندیشمندان اسلامی نیز هر کدام به سهم خود، با الفاظ و تعابیر گوناگون، موضوع مدیریت را مورد توجه قرار داده اند و هر کس به قدر فهمش، و به مقدار بلاغت زبانش، سخن از وصف مدیر و مدیریت گفته است. که در این مقاله سعی شده است هر چند مختصر موضوع مدیریت و رهبری از نگاه اندیشمندان مسلمان ایرانی مورد تجزیه و تحلیل قرار گیرد و با شیوه کار پشت میزی (کتابخانه ای) به تعریف، توصیف و تحلیل واژه های مدیریت، مدیریت اسلامی، سیاست و دیانت ارتباط آنها با هم، تاریخچه پیدایش مدیریت و رهبری در ایران، ضرورت نیاز به مدیر و رهبر، انواع مدیریت، شیوه های مدیریت، ویژگی های مدیران، وظایف و حقوق متقابل مدیران و مردم نسبت به یکدیگر و علل زوال مدیریت از نگاه این اندیشمندان پرداخته شده است و در آخر مقاله نیز از بحث نتیجه گیری کلی به عمل آمده که امید است مورد استفاده خوانندگان محترم قرار گیرد.