تخمین بار حاصل از مرگ و میر زودرس در جمعیت ساکن استان زنجان در سال 1381

سابقه و هدف: سیاست گذاری در سیستم سلامت بیش از هر چیزی نیازمند اطلاعات دقیق در مورد بیماری ها و جراحات می باشد. به این منظور کشوری های عضو سازمان جهانی بهداشت به طور فزاینده ای در حال محاسبه ی بار بیماری ها در سطح ملی هستند. هدف از مطالعه ی حاضر نیز تعیین بار حاصل از مرگ و میر زودرس در جمعیت ساکن استان زنجان در سال 1381 می باشد.

مواد و روش ها: در این مطالعه ی توصیفی کلیه ی داده های خام مربوط به مرگ و میر، با استفاده از چک لیست، از مرکز ثبت موارد مرگ دانشگاه علوم پزشکی زنجان استخراج گردید. با محاسبه ی سال های از دست رفته ی عمر به علت مرگ و با استفاده از روش های ارایه شده توسط سازمان بهداشت جهانی، بار حاصل از مرگ زودرس در گروه های مختلف بیماری ها تعیین شد.

یافته ها: از میان 4199 مرگ ثبت شده در سال 1381، تعداد 4118 مورد مرگ (98 درصد) جهت محاسبه ی سال های از دست رفته ی عمر به علت مرگ مورد آنالیز قرار گرفت. بیماری های غیرواگیر منجر به 3289 مرگ (79.9 درصد)، جراحات منجر به 754 مورد مرگ (18.3 درصد) و بیماری های واگیر، علل مادری، پره ناتال و تغذیه ای منجر به 73 مورد مرگ (1.8 درصد) شده اند. پنج علت اول مرگ زودرس در مردان به ترتیب جراحات غیرعمدی، بیماری های قلبی عروقی، نئوپلاسم های بدخیم، جراحات عمدی و آنومالی های مادرزادی بودند. این پنج علت اول در زنان به ترتیب شامل بیماری های قلبی عروقی، جراحات غیر عمدی، آنومالی های مادرزادی، نئوپلاسم های بدخیم و بیماری های ریوی بودند. سال های از دست رفته ی عمر به علت مرگ زودرس در مردان 1.8 برابر زنان بود.

نتیجه گیری و توصیه ها: از آنجا که بیماری های قلبی و عروقی، جراحات غیرعمدی و نئوپلاسم های بدخیم مسئول 75 درصد از سال های از دست رفته ی عمر به علت مرگ زودرس می باشند، انجام مطالعات استانی و ملی در خصوص تعدیل اثر بیماری های فوق در جامعه و اندازه گیری پی آمد آن در بهبود سال های از دست رفته ی عمر توصیه می شود.