شاخص های برنامه ریزی طراحی شهری با رویکرد کاهش آسیب پذیری در برابر زلزله، مطالعه موردی شهر تهران منطقه بیست

مخاطرات طبیعی همواره حیات جوامع انسانی را تهدید کرده اند و در طول تاریخ ایمن سازی شهرها و سکونتگاه های انسانی در برابر این مخاطرات همواره مورد توجه بوده است. ایمن سازی شهرها در برابر این مخاطرات، با برنامه ریزی و طراحی صحیح و اصولی و بکارگیری شاخص هایی که باعث کاهش آسیب های جانبی و مالی در شهر می شوند، انجام می گیرد. یکی از این مخاطرات طبیعی، زلزله است. با وجود به پیشرفت های علم و فن آوری و زمینه ساختمان سازی و شهرسازی، هنوز شاهد خسارات زیاد و جبران ناپذیر حوادث طبیعی، بخصوص زلزله هستیم که از دلایل آن می توان به عدم توجه به عوامل کاهش دهنده آسیب و برنامه ریزی نادرست طراحی شهری اشاره کرد. ایران جزو زلزله خیزترین کشورهای جهان محسوب می شود. شهر تهران بر روی کمربند اصلی زلزله قرار گرفته و دارای گسل های مهم و خطرناک است. یکی از اصلی ترین گسل های تهران، گسل جنوب (ری) است که در زمره خطرناکترین گسل های جهان قرار دارد. این گسل در منطقه 20 تهران قرار گرفته و بصورت عرضی، تا پایان محدوده ی این منطقه ادامه یافته است. بدلیل قرارگیری این گسل خطرناک در منطقه 20 تهران، شناخت عوامل و شاخص هایی که باعث کاهش آسیب پذیری شهر در هنگام وقوع زلزله می شوند و یکارگیری این شاخص ها در برنامه ریزی طراحی شهری بسیار ضروری می نماید. هدف اصلی این پژوهش معرفی چند نمونه از این شاخص ها، بررسی آن ها در منطقه 20 تهران و ارایه پیشنهاداتی جهت کاهش آسیب های جانی و مالی در هنگام وقوع زلزله و پس از آن می باشد.