ارتباط عوامل مادری با تغییرات هموگلوبین خون در طول بارداری شیراز؛ 1385

زمینه: امروزه در کشورهای در حال توسعه، مصرف مکمل آهن به تمامی مادران باردار به صورت معمول و با مقدار معین (50 میلی گرم) توصیه می شود. اما علی رغم این مساله، بیماری هنوز از شیوع بالائی برخوردار است. از آنجا که کاهش و افزایش غلظت هموگلوبین هر دو، پیامدهای نامطلوبی را در بارداری به دنبال دارد، لذا این مطالعه با هدف شناسائی عوامل تعیین کننده میزان هموگلوبین خون در طول بارداری، با بررسی عوامل مادری مرتبط با میزان هموگلوبین و زنان در معرض خطر انجام شد.

مواد و روش ها: در این مطالعه پیگیر، 108 نفر از زنان باردار مراجعه کننده به مراکز آموزشی- درمانی شیراز با سن بارداری 14-10 هفته وارد مطالعه شدند و در سه نوبت، مراجعه اول (14-10 هفته)، دوم (30-25 هفته) و سوم (40-37 هفته بارداری) غلظت هموگلوبین خونشان اندازه گیری شد و با عوامل مادری از جمله شاخص توده بدنی و سن مادر، تعداد زایمان ها، فاصله بارداری و ابتلا به تهوع و استفراغ شدید بارداری، سن بارداری، شروع مصرف قرص آهن و میزان وزن گیری مادر مورد بررسی قرار گرفت.

یافته ها: نتایج حاصل از تجزیه و تحلیل چندگانه نشان داد که میزان هموگلوبین سه ماهه اول بارداری (p<0.0001)، سن بارداری شروع مصرف قرص آهن (p<0.006) و میزان وزن گیری سه ماهه اول (p<0.009) از عوامل تعیین کننده میزان هموگلوبین خون در طول بارداری می باشند. عوامل مادری از جمله شاخص توده بدنی، سن مادر، تعداد زایمان ها، فاصله بارداری و ابتلا به تهوع و استفراغ شدید بارداری، ارتباط معنی داری با میزان هموگلوبین خود در طول بارداری نداشتند.

نتیجه گیری: با توجه به شیوع بالای کم خونی در بین زنان باردار با شناسائی نقش عوامل مرتبط در میزان هموگلوبین، می توان زنان باردار در معرض خطر افت هموگلوبین را شناسائی کرده و این موضوع منجر به امکان مداخله به موقع و کاهش شیوع بیماری و عوارض ناشی از آن در بارداری و کاهش هزینه های مربوط به درمان را فراهم می سازد.