عوامل خطر ساز بیماری های قلبی- عروقی در بندر بوشهر بر اساس پروژه مونیکای سازمان جهانی بهداشت؛ پروژه قلب سالم خلیج فارس

در کشورهای در حال توسعه، به دلیل فرآیند افزایش سن جمعیت ها و تغییرات تند شیوه های زندگی به سوی الگوهای صنعتی، بار بیماری های قلبی- عروقی در این کشورها رو به افزایش است. پروژه قلب سالم خلیج فارس به منظور کاهش عوامل خطر ساز قلبی- عروقی و مرگ و میر بیماری های ایسکمیک قلبی در شش پروژه تداخلی سامان یافته است. جهت ارزیابی و چگونگی سیر طبیعی این عوامل خطر ساز و بیماری های عروق کرونر قلبی در گستره زمان، با استفاده از پروتکل پروژه مونیکای سازمان جهانی بهداشت، 2092 نفر از افراد بالای 25 سال بندر بوشهر، به روش خوشه ای تصادفی انتخاب شدند و با پرسشنامه استاندارد مونیکا و brfss آمریکا عوامل خطرساز بیماری های قلبی عروقی مورد پرسش قرار گرفتند و سپس سرم ناشتای افراد با روش اتو آنالیزر جهت قند خون، سطح سرمی لیپوپروتئین ها و تری گلیسرید مورد سنجش قرار گرفت. 97.7 درصد کل جمعیت مورد مطالعه دارای حداقل یک عامل خطر ساز قلبی- عروقی بودند. 44.3 درصد مردان و 69.0 درصد زنان نیز دارای تعداد دو یا بیشتر عوامل خطر ساز بودند. شیوع عوامل خطر ساز به این ترتیب بدست آمد: شیوع دیابت ملیتوس (قندخون ناشتا یا بالاتر یا مساوی 126 میلی گرم در دسی لیتر) در 8.6 درصد، کلسترول تام بالا (مساوی یا بالاتر از 240 میلی گرم در دسی لیتر) در 0.24 درصد، hdl کلسترول پایین (کمتر از 40 میلی گرم در دسی لیتر) در 61.5 درصد، اضافه وزن در 40.6 درصد، چاقی (بر اساس نمایه توده بدنی) در 26.8 درصد، چاقی تنه ای در 59.4، پری فشارخون (فشارخون سیستولیک بالاتر از 140 و دیاستولیک بالاتر از 90 و یا مصرف داروهای کاهنده فشارخون) در 24.5 درصد، مصرف دخانیات در 15.7 و عدم فعالیت فیزیکی در 71.1 درصد. اختلافی بین زنان و مردان از لحاظ دیابت و عدم فعالیت فیزیکی دیده نشد ولی زنان دارای اختلالات لیپیدی، چاقی و چاقی تنه ای بیشتری نسبت به مردان بودند. عوامل خطر ساز بیماری های قلبی- عروقی در بندر بوشهر در مرزهای شمالی خلیج فارس، از الگوی همسان کلان شهرهای مرکزی ایران و اروپای غربی و آمریکای شمالی پیروی می کند. از این رو لزوم تدوین رهیافتی یکپارچه در قالب پروژه های تداخلی برای کاهش این عوامل خطر ساز در گستره جامعه به خوبی آشکار است.