آموزش در خانواده، راهبرد اصلی توانبخشی مبتنی بر جامعه در ایران

هدف: هدف این مطالعه بررسی اثر بخشی برنامه آموزش در خانواده از طرح توانبخشی مبتنی بر جامعه بر معلولین تحت پوشش شبکه های بهداشتی درمانی 21 شهرستان پایلوت که تحت آموزش قرار گرفته و پس از اتمام دوره ارزشیابی شده اند می باشد.

روش بررسی: در این مطالعه مقطعی 614 معلولی که از زمان آغاز طرح، برنامه «آموزش در خانواده» را دریافت کرده بودند و از نظر متغیر وضعیت پیشرفت توانائیها، توسط کارشناسان طرح توانبخشی مبتنی بر جامعه ارزشیابی شده بودند به صورت نمونه گیری تصادفی طبقه بندی شده انتخاب شدند. داده های متغیرهای سن، جنس، نوع معلولیت، وضعیت اشتغال و نسبت آموزش دهنده به آموزش گیرنده از پرونده های این معلولین استخراج گردید. آنالیز آماری با استفاده از آزمون کای اسکوئر انجام گرفت.

یافته ها: بین وضعیت پیشرفت توانائیهای افراد تحت پوشش با گروه سنی و گروه معلولیت رابطه معنادار مشاهده شد (p<0.001, p=0.014). بهترین نتایج در گروههای سنی پایین تر، معلولین گروه بینایی، بیماران مصروع و معلولین گروه یادگیری و کمترین نتایج در گروههای سنی افراد کهنسال، معلولین گروه ترکیبی و معلولین شنوایی و گویایی مشاهده شد. بین وضعیت پیشرفت یا عدم پیشرفت توانائیهای افراد تحت پژوهش با نسبت آموزش دهنده رابطه مشاهده شد (p=0.038). معلولینی که خود مربی خود باشند بیشترین میزان پیشرفت و مربیانی که از بستگان درجه اول، دوم و یا گروه بهورزان نباشند کمترین میزان پیشرفت را دارا بودند.

نتیجه گیری: «آموزش در خانواده» در برنامه توانبخشی مبتنی بر جامعه روشی موثر جهت ارتقاء عملکرد معلولین در برخی گروههای انتخابی است.