بررسی میزان رعایت اصول بی خبرسازی پاتولوژیست در طرحهای تحقیقاتی مصوب دانشگاه علوم پزشکی کرمان

سابقه و هدف: رفتار آدمی تحت تأثیر دانسته ها و اعتقادات او می باشد. در تحقیقات پزشکی در صورتی که محقق انتظار بروز یک نتیجه خاص را از یک طرح تحقیقاتی داشته باشد، این احتمال وجود دارد که تفسیر نتایج تحت تأثیر این نگرش قرار گیرد. لذا کورسازی (blinding) کلیه مراحل مطالعه برای پیشگیری از این سوگرایی (bias) یک ضرورت اجتناب ناپذیر است.

روش بررسی: این مطالعه از نوع گذشته نگر توصیفی می باشد. در طی یک دوره 4 ساله (1380 لغایت 1383) کلیه طرحهای تصویب شده در معاونت پژوهشی دانشگاه علوم پزشکی کرمان که نیاز به بررسیهای پاتولوژی داشتند از نظر روشهای کورسازی مورد ارزیابی قرار گرفتند. جمع آوری داده ها از طریق مصاحبه با مجری طرح یا بازبینی پروتکل طرحهای تحقیقاتی (proposal) موجود در معاونت پژوهشی انجام گردید.

یافته ها: در 31% از طرحهای تحقیقاتی رعایت اصول کورسازی به صورت مناسب انجام شده بود. در سایر طرحها خطاهای کورسازی مشاهده شد که مهمترین آنها عبارتند از: پاتولوژیست منفرد و مطلع از جزئیات طرح، کدگذاری گروهی با اختصارات الفبایی به جای کدگذاری موردی با اعداد تصادفی، عدم حذف مداخلات نظیر وسایل ارتوپدی از نمونه های گروه آزمایش، ارسال مرحله بندی شده نمونه ها در مطالعات چند مرحله ای.

نتیجه گیری: میزان رعایت اصول کورسازی نمونه های پاتولوژی در طرحهای تحقیقاتی ناکارآمد به نظر می رسد. لذا توصیه می شود که طراحی کورسازی و شیوه های ارزیابی آن توسط مشاور آماری طرح و مدیریت امور پژوهشی با دقت لازم صورت پذیرد.