بررسی فاصله زمانی انجام تحقیق تا انتشار مقالات در مجلات علمی پژوهشی دندانپزشکی کشور

سابقه و هدف: یکی از چالش های آسیب گذار در کیفیت تحقیقات، طولانی بودن فواصل تحقیق تا اعلام وصول به مجله، تائیدیه و انتشار مقالات است. نظر به عدم اطلاع از وضعیت آن، این تحقیق روی مجلات دارای رتبه علمی پژوهشی دندانپزشکی کشور در سال های1384  و 1385 انجام شد.

مواد و روش ها: در این مطالعه مقطعی، کلیه مقالات واجد شرایط بر مبنای فواصل زمانی گزارش شده بر حسب ماه تعیین وضعیت گردیدند. حد مجاز فواصل فوق (تاخیر) بر اساس نتایج مطالعه "دلفی" از پژوهشگران و سردبیران مجلات علوم پزشکی تعیین شد به این ترتیب که اگر مدت انجام تحقیق تا اعلام وصول بیش از شش ماه و فاصله بین اعلام وصول تا صدور تاییدیه بیش از شش ماه و فاصله زمانی بین صدور تاییدیه تا انتشار بیش از سه ماه بود، بعنوان تاخیر تلقی شد و نقش نام مجله، رشته تخصصی، تعداد نویسندگان، نوع طراحی، کیفیت منابع (عمر و نوع منبع، تعداد منابع فارسی، کتاب یا مقاله)، سازمان حمایت کننده طرح، بعنوان عوامل مرتبط با تاخیر در زمان های مورد بررسی با استفاده از آزمون کای دو مورد قضاوت آماری قرار گرفت.

یافته ها: طی مدت مورد بررسی، 5 مجله و تعداد 474 مقاله مورد بررسی قرار گرفت. تاخیر در فاصله انجام تحقیق تا اعلام وصول به میزان 85%، تاخیر از اعلام وصول تا صدور تاییدیه 57.4% و تاخیر از صدور تاییدیه تا انتشار 19.4% بود. بطور کلی در هر سه زمینه فوق تاخیر وجود داشت. میزان تاخیر در نوع مجله، منابع قدیمی تر و منابع فارسی کمتر وجود داشت (p<0.05).

نتیجه گیری: به نظر می رسد تاخیر در فواصل مورد بررسی وجود دارد و با توجه به تبعات شناخته شده آن اقدامات لازم برای کاهش فواصل آن ضروری است.