اثر محافظتی اپی نفرین در تغییرات فرآیند اسپرماتوژنز در اثر تشعشعات گاما در موش صحرایی بالغ

سابقه و هدف: با توجه به اینکه انسان در معرض تشعشعات گاما ناشی از رادیوتراپی و پرتوهای x تشخیصی قرار می گیرد، بررسی اثرات تشعشعات گاما بر بافت های مختلف انسان ضروری به نظر می رسد. هدف از این تحقیق بررسی اثرات تشعشعات گاما بر فرآیند اسپرماتوژنز در موش صحرایی بالغ و نقش اپی نفرین به عنوان محافظت کننده است.

مواد و روش ها: در این بررسی تجربی دستگاه مولد اشعه ی گاما با شدت 25 گری به کار گرفته شد و تعداد 120 راس موش صحرایی نژاد  wistarبه عنوان مدل آزمایشگاهی در 4 گروه مساوی انتخاب گردیدند. 1- گروه تیمار با اپی نفرین، 2-گروه تیمار با سرم نمکی (کنترل)، 3- گروه تیمار با اپی نفرین و تشعشعات گاما، 4- گروه تیمار با سرم نمکی و تشعشعات گاما با شدت 25 گری. تزریق اپی نفرین به مقدار sub lethal dose (1ml/kg) به صورت زیرجلدی در ناحیه ی شکم صورت پذیرفته است. تعداد 60 راس موش صحرایی برای به دست آوردن lethal dose (ld50)  مورد آزمایش قرار گرفت و ld50 اپی نفرین به میزان 2 ml/kg تعیین شد. در پایان پس از تشریح و بیرون آوردن بیضه ی حیوانات و عملیات مربوط به آماده سازی اسلاید و مطالعه ی آنها، تعداد سلول های اسپرماتوگونی، تعداد سلول های اسپرماتوسیت اولیه، تعداد سلول های اسپرماتید، تعداد اسپرماتوزوئیدها و تعداد سلول های بینابینی و سلوله ای سرتولی مورد بررسی و شمارش قرار گرفت.

نتایج: یافته ها نشان داد که در گروه تیمار با اشعه ی گاما با شدت 25 گری لوله های اسپرم ساز از هم فاصله گرفتند و همچنین تعداد سلول های اسپرماتوگونی و سلول های اسپرماتید و اسپرم به صورت معنی دار (p<0.05) کاهش یافت. تعداد سلول های اسپرماتوسیت اولیه و میزان ترشحات در لوله های اسپرم ساز در گروه تیمار با گاما در مقایسه با گروه کنترل افزایش معنی داری (p<0.05) مشاهده شد.

نتیجه گیری: در پایان، گروه تیمار با اپی نفرین و تشعشعات گاما این عوارض را نشان نداد و عملکرد اپی نفرین به عنوان یک محافظت کننده به خوبی مشخص شد. به نظر می رسد اپی نفرین با کاهش جریان خون و ایجاد هیپوکسی، سلول ها و بافت ها را از اثرات زیانبار رادیکال های آزاد که تحت تاثیر تشعشعات گاما حاصل می شوند، حفظ می کند.