طراحی و بررسی تأثیر اجرای الگوی مراقبتی و درمانی نتیجه- محور در مبتلایان به بیماری دیابت قندی

سابقه و هدف: بیماری دیابت قندی یکی از بیماری های شایع و خطرناک است. با توجه به ناکافی بودن روش های معمول در کشور جهت کنترل مناسب بیماری دیابت، تحقیقی کیفی به منظور طراحی الگوی مراقبتی و درمانی و بررسی تاثیر آن بر نحوه کنترل گلیسمیک بیماران دیابتی مراجعه کننده به انجمن دیابت ایران در شهر تهران، در سال 1382 انجام گردید.

مواد و روش ها: برای طراحی مدل، تحقیق کیفی از نوع تئوری پایه انجام شد. در این تحقیق نظرات و تجربیات 15 بیمار مبتلا به دیابت به همراه خانواده آنها و همچنین نظرات 15 کارشناس شامل پزشک، پرستار و متخصص تغذیه توسط مصاحبه با سوالات باز جمع آوری گردید. سپس با استفاده از مدل اشتراوس و کوربین تجزیه و تحلیل و طراحی الگو صورت گرفت. جهت بررسی تاثیر الگو، تحقیقی به روش کارآزمایی بالینی تصادفی در دو گروه 52 نفره از بیماران دیابتی انجام شد و تاثیر اجرای مداخلات برگرفته شده از الگو بر نحوه کنترل گلیسمیک بررسی شد.

یافته ها: در این تحقیق 395 کد اولیه در 27 زیر طبقه و 9 طبقه اصلی قرار گرفت. سپس نحوه ارتباط طبقات با یکدیگر تعیین شد. در این مدل سیستم شخصی، سیستم درمانی، مراقبتی و حمایتی و سیستم اجتماعی سه سیستمی هستند که در حال تعامل با یکدیگر هستند و نتایج ممکن مانند نحوه کنترل گلیسمیک را ایجاد می کنند. با توجه به اهمیت نتایج برای کارکنان سیستم بهداشتی و درمانی و هم چنین بیماران، این الگو الگوی مراقبتی و درمانی نتیجه-محور نام گرفت. سه ماه پس از شروع مداخلات بر گرفته شده از الگو، میانگین (± انحراف معیار) میزان هموگلوبین گلیکوزیله در گروه مداخله از 8.22±2 به 6.7±1.6 کاهش یافت که این میزان کاهش از گروه شاهد که تنها آموزش دریافت کرده بودند بیشتر بود (p<0.02).

نتیجه گیری: به نظر می رسد الگوی مراقبتی نتیجه-محور، می تواند به نحو مؤثری درک نترل قند خون در بیماران بزرگسال دیابتی نوع اول و دوم عمل کند.