بررسی تاثیر آرام سازی پیشرونده عضلانی بر دوز مصرفی داروهای ضدتهوع و استفراغ در بیماران سرطانی تحت شیمی درمانی

زمینه و هدف: داروها به تنهایی در کنترل تهوع و استفراغ ناشی از شیمی درمانی موثر نبوده و افزایش مصرف آن ها اغلب عوارض جانبی نامطلوب ایجاد می کند. استفاده از روش های غیر دارویی در کنار استفاده از داروها باعث کنترل بیشتر تهوع و استفراغ ناشی از شیمی درمانی و کاهش مصرف داروها و عوارض ناشی از آن ها خواهد شد. هدف از این پژوهش، بررسی تاثیر آرام سازی پیشرونده عضلانی بر مقدار مصرف داروهای ضد تهوع و استفراغ در بیماران سرطانی تحت شیمی درمانی است.

روش تحقیق: این پژوهش، یک مطالعه ی نیمه تجربی است. 61 بیمار با توجه به مشخصات نمونه ی انتخاب و به طور تصادفی در دو گروه شاهد و آزمون قرار گرفتند. نمونه های گروه آزمون (n=30) تکنیک آرام سازی پیشرونده عضلانی را با استفاده از نوار آموزشی صوتی در دوره اول شیمی درمانی، بعد از شیمی درمانی در منزل حدود 3 هفته و در دوره دوم شیمی درمانی روزی دو بار صبح و عصر انجام دادند. گروه شاهد (n=31) در این مدت فقط از مراقبت های روتین برخوردار بودند. در دو دوره شیمی درمانی مقدار داروی ضد تهوع و استفراغ تجویز شده و دفعات انجام تکنیک آرام سازی ثبت گردید.

یافته ها: در گروه آزمون دوز مصرفی داروی متوکلوپرامید وریدی (t=3.5, p=0.001) و آنتی اسید خوراکی (t=2.3, p=0.02) در دوره دوم نسبت به دوره اول شیمی درمانی کاهش معنی داری نشان داد. اما در گروه شاهد تفاوت معنی دار نیست (p>0.05). هم چنین کاهش معنی داری از نظر دوز مصرف داروی متوکلوپرامید وریدی در گروه آزمون نسبت به گروه وجود دارد (t=2.06, p=0.04). دوز مصرفی داروی گرانیسترون و دگزامتازون در دوره اول و دوم شیمی درمانی در گروه آزمون و شاهد تفاوت معنی داری نشان نداد (p>0.05).

نتیجه گیری: یافته های حاصل از پژوهش نشان داد، آرام سازی پیشرونده عضلانی به طور موثر سبب کاهش مقدار مصرف داروهای ضد تهوع و استفراغ مخصوصاً متوکلوپرامید در بیماران سرطانی تحت شیمی درمانی می شود.