آثار هیستوپاتولوژیک امواج شبیه سازی شده تلفن های همراه بر سلول های لایه هرمی داخلی مغز خرگوش

هدف: بررسی آثار تابش امواج شبیه سازی شده تلفن های همراه بر سلول های هرمی لایه داخلی مغز خرگوش

مواد وروش ها: برای انجام این مطالعه از 18 سر خرگوش نر نژاد نیوزیلندی سفید استفاده شد. خرگوش ها به طور تصادفی به یک گروه کنترل و دو گروه تجربی اول و دوم تقسیم شدند. هر گروه شامل 6 سر خرگوش بود. حیوانات گروه تجربی به مدت 17 روز متوالی در مواجهه با امواج مایکروویو با فرکانس 915 مگاهرتز، شدت 3 وات و مدولاسیون 200 کیلو هرتز و پالس 217 قرار داشتند. سپس یک هفته استراحت و دوباره دو هفته در معرض امواج مایکروویو قرار گرفتند. حیوانات در گروه تجربی اول روزانه به مدت 4 ساعت و گروه تجربی دوم 8 ساعت در معرض امواج مایکروویو قرار گرفتند. پس از اتمام این مدت یک هفته به حیوانات استراحت داده شد. سپس، حیوانات گروه تجربی و کنترل کشته شدند و نمونه هایی از لب فرونتال مغزآن ها برای مطالعه با میکروسکوپ نوری و الکترونی آماده شدند. بررسی های کیفی از نظر میزان هتروکروماتین هسته و کمی از نظر تعداد و اندازه سلول های هرمی در لایه هرمی داخلی در گروه های کنترل و تجربی با استفاده از برنامه کامپیوتری image tool صورت گرفت و داده ها با استفاده از نرم افزار آماری spss و آزمون kruskal wallis و آزمون تعقیبی دانت در سطح معنی داری p<0.05 آنالیز شد.

یافته ها: مطالعه حاضر نشان داد که میانگین قطر سلول های هرمی در گروه های تجربی کاهش معنی داری در مقایسه با گروه کنترل یافته است (p<0.05). مقایسه میانگین تعداد سلول های هرمی نیز کاهش معنی داری را در گروه های تجربی نسبت به گروه کنترل نشان داد (p<0.034). ولی این تفاوت بین گروه های تجربی اول و دوم معنی داری نبود (p<0.74). بررسی میکروگراف های الکترونی نیز افزایش میزان هتروکروماتین هسته سلول های هرمی را در گروه های تجربی نسبت به گروه کنترل تأیید نموده است.

نتیجه گیری: یافته های مطالعه حاضر نشان می دهد که امواج مایکروویو با کاهش اندازه، تعداد و فعالیت هسته سلول های هرمی، می تواند باعث آسیب بر قشر مغز خرگوش شود ولی برای اثبات نتایج فوق به مطالعات بیشتری نیازمند است.