بررسی بیوشیمیایی و هیستولوژیک اثر حفاظتی سدیم تنگستات بر استرس اکسیداتیو ناشی از استرپتوزوتوسین در پانکراس رتهای دیابتیک

هدف: بررسی اثر حفاظتی سدیم تنگستات بر استرس اکسیداتیو ناشی از استرپتوزوتوسین در پانکراس رتهای دیابتیک

مواد و روشها: روش مورد استفاده در این تحقیق، روش تجربی است. 60 رت نر بالغ 3-2 ماهه از نژاد ویستار (wistar) انتخاب و به طور تصادفی به شش گروه تقسیم شدند :(n=10) کنترل (c)، رتهای دیابتی القا شده توسط استرپتوزوتوسین(d) ، رتهای دیابتی تحت درمان با سدیم تنگستات (محلول (1 mg.ml در آب آشامیدنی از یک هفته پیش از القا دیابت و در طول دوره آزمایش (tdb: treatment diabetes before injection of stz)، دیابتی تحت رژیم غذایی (frd: food restricted diabetic) که میزان غذایی معادل آنچه گروه tdb مصرف می نمود، دریافت داشتند، رتهای کنترل سالم تحت درمان با سدیم تنگستات (tc)، رتهای دیابتی تحت درمان با سدیم تنگستات از یک هفته پس از القا دیابت  (tda: treatment dibetes after in injection of stz). غذا و مایعات مصرفی به صورت روزانه، و وزن بدن، گلوکز و انسولین خون نیز به صورت هفتگی اندازه گیری شد. در پایان تجربه (پنج هفته پس از القای دیابت) پس از گرسنگی شبانه، حیوانات توسط اتر بیهوش و نمونه های خون از ورید دمی جمع آوری شد. گلوکز پلاسما با استفاده از متد زوج آنزیمی گلوکز اکسیداز- پراکسیداز و انسولین سرم توسط کیت فوق حساس اندازه گیری انسولین رت و دستگاه الایزا اندازه گیری شد. پانکراس سریعا برداشته شد و بخشی از آن برای تعیین قدرت آنتی اکسیدانی در محلول سالین سرد قرار داده شد. برای تعیین میزان استرس اکسیداتیو غلظت عامل واکنشگر تیوباربیتوریک اسید (tbars) در خون و پانکراس بر حسب نانومول کمپلکس mda–tba محاسبه شد. قدرت آنتی اکسیدانی خون و پانکراس با اندازه گیری قدرت احیاء کنندگی/آنتی اکسیدانی فریک (frap) محاسبه شد. و بخش دیگر پانکراس برای مطالعه بافت شناسی در تثبیت کننده lillie تغییر یافته قرار داده شد. پس از ثبوت نمونه ها و قالبگیری در پارافین و توسط میکروتوم برشهایی به ضخامت 4 میکرون تهیه شد. به منظور رنگ آمیزی سلولهای بتای گرانول دار، مقاطع با استفاده از روش هیستوشیمیایی آلدهید فوشین تغییر یافته رنگ آمیزی و با میکروسکوپ نوری بررسی شدند. تجزیه و تحلیل اطلاعات با استفاده از آنالیز واریانس یک طرفه و آزمون توکی (tukeys post hoc) صورت گرفت. سطح معنی دار بودن p<0.05  در نظر گرفته شد. یافته ها: سطح گلوکز خون گروه tdb در طول دوره آزمایش نسبت به سایر گروههای دیابتی کاهش معنی داری نشان داد (p<0.01). و نسبت به گروههای کنترل نیز قابل مقایسه بود. انسولین خون در گروههای frd, d, tda, tdb نسبت به گروههای کنترل tc, c کاهش معنی داری نشان داد (p<0.01). همچنین قدرت آنتی اکسیدانی در خون و پانکراس گروه tdb در مقایسه با frd, d, tda افزایش معنی داری نشان داد (p<0.01). پراکسیداسیون لیپید در خون و پانکراس گروه tdb نسبت به frd, d, tda کاهش معنی داری نشان داد (p<0.01). بررسی هیستولوژیک نشان داد که بتا سل های گرانول دار در رتهای tdb نسبت به frd, d, tda افزایش واضحی دارند.

نتیجه گیری: سدیم تنگستات موجب کاهش استرس اکسیداتیو و افزایش قدرت آنتی اکسیدانی در خون و پانکراس رت ها می شود و به این ترتیب کاربرد آن پیش از تزریق استرپتوزوتوسین باعث حفظ سلولهای بتا از آسیب ناشی از استرپتوزوتوسین خواهد شد.