بررسی عوامل مرتبط با استوماتیت آفتی عود کننده

مقدمه: استوماتیت آفتی عودکننده (recurrent aphthous stomatitis) ras یکی از شایع ترین زخم های دهانی است که 20% جمعیت را مبتلا می کند. این ضایعه بر اساس نمای کلینیکی به آفت مینور، ماژور و هرپتیک تقسیم می شود. اتیولوژی آن ناشناخته است و به نظر می  رسد، معلول چندین مکانیسم مختلف باشد.

هدف: تعیین عوامل مرتبط با استوماتیت آفتی عود کننده.

مواد و روش ها: در این مطالعه توصیفی-تحلیلی و مقطعی، 1105 نفر از بیماران مراجعه کننده به مراکز بهداشتی درمانی زاهدان که با روش نمونه برداری تصادفی چند مرحله ای انتخاب شدند، جهت تعیین عوامل مرتبط با استوماتیت آفتی عود کننده بررسی شدند. اطلاعات به صورت یک مرحله ای و با مصاحبه، تکمیل پرسشنامه و معاینه بالینی جمع آوری و مورد ارزیابی قرار گرفت. تشخیص آفت بر اساس نمای بالینی صورت گرفت. در آفت مینوز، زخم ها با قطر کمتر از 1 سانتی متر، مدور، با حاشیه مشخص و اریتماتوز می باشد. در آفت ماژور قطر زخم های ردناک بیش از 1 سانتی متر بوده و چند هفته باقی مانده و با اسکار بهبود می یابد و در آفت هرپتی فرم (فرم نادر بیماری)، زخم های خوشه ای نقطه ای به زخم ای نامنظم و بزرگ تبدیل شده و 10-7 روز باقی می ماند. در نهایت، تمامی اطلاعات بدست آمده، از پرسشنامه استخراج و با نرم افزار spss و روش آماری chi-square آنالیز گردید.

نتایج: از 1105 فرد معاینه شده (476 مرد و 629 زن)، 199 نفر (18%) مبتلا به آفت بودند که از این میان، 168 مورد (84.4 درصد) آفت مینور، 26 مورد (13.1 درصد) آفت ماژور و 5 مورد (2.5 درصد) زخم هرپتی فرم داشتند. ارتباط فراوانی آفت با سن (p<0.001)، تحصیلات (p<0.001)، شغل (p=0.002)، سابقه قبلی آفت (p<0.001)، تاریخچه فامیلی (p<0.001) و استفاده از مسواک (p<0.001) از نظر آمار معنی دار بود. ارتباط معنی داری بین فراوانی آفت و متغیرهای جنس، استفاده از ناس، استعمال دخانیات و استفاده از دهانشویه یافت نشد.

نتیجه گیری: آفت یک ضایعه چند عاملی بوده و عواملی همچون سن، گروه های شغلی پر استرس، تحصیلات بالا (که تعیین کننده میزان استرس شخص می باشد) و تروما، عوامل مستعد کننده بروز آفت در مطالعه ما بود. مصرف تنباکو ارتباطی با وقوع آفت نداشت.