بررسی اثر ویتامین a بر حرکت ارتودنتیک دندان در موش صحرایی نر

زمینه و هدف: تجویز ویتامین  aاضافی تأثیر عمیقی در استخوان دارد. این ویتامین می تواند سبب القای تحلیل استخوان از طریق تحریک ساخت استئوکلاست های بالغ از سلول های پیش ساز و همچنین سبب پیشرفت بلوغ سلول های رده استئوبلاستی شود. هدف از این مطالعه بررسی اثر ویتامین a بر حرکت ارتودنتیک دندان در موش صحرایی نر (rat) می باشد.

روش بررسی: در این مطالعه از نوع کارآزمایی بالینی (clinical trial) از هشتاد موش صحرایی نر با وزن 200-250 گرم استفاده شده که به هشت گروه مساوی تقسیم گردیدند. نیروی ارتودنسی اولیه ایی معادل شصت گرم بر مولر اول در تمام گروه ها اعمال گردید. شش دوز مختلف ویتامین a تهیه شد. دو گروه کنترل یکی بدون تزریق و دیگری با تزریق روغن زیتون به عنوان حلال فیزیولوژیک در نظر گرفته شدند. پنج موش را هم به عنوان normal base در نظر گرفتند که نه اپلاینسی بر آنها سوار شده بود و نه تزریقی دریافت می کردند. آنها بعداً در ارزیابی های هیستولوژیک مورد مقایسه قرار گرفتند. شش گروه دیگر روزانه دوزهای مختلف ویتامین  aکه شامل دویست و پنجاه، پانصد، هفتصد و پنجاه، هزار، هزار و هفتصد و پنجاه و دو هزار و پانصد iu/kg (واحد بین المللی بر کیلوگرم) بود را به صورت داخل صفاقی دریافت می کردند. حرکت ارتودنتیک دندان در ابتدا و انتهای دوره مطالعه (روز چهاردهم) اندازه گیری شد. در انتها نمونه خون از قلب گرفته و سطح سرمی آلکالین فسفاتاز سنجیده شد. بعد از کشتن حیوانات، مقطع ماگزیلا جهت رنگ آمیزی h&e آماده شد. اطلاعات توصیفی آماری با استفاده از نرم افزار spss ویرایش 11 ثبت و به صورت میانگین ± انحراف معیار داده شد. اختلاف بین گروه ها با آزمون one way anova و به دنبال آن یک آزمون chi-square, tukey, kruskal-wallis بررسی گردید.

یافته ها: در بین هشت گروه، گروه 250 iu/kg حداقل حرکت دندانی و گروه 2500 iu/kg بیشترین میزان حرکت دندانی را نشان داد. حرکت در گروه های کنترل از اکثر گروه های درمان شده با ویتامین a بیشتر بود اما در حرکت دندانی بین گروه های مختلف اختلاف معنی داری دیده نشد. اگرچه تعداد مختلف استئوکلاست ها در گروه های مختلف دیده شد اما تفاوت معنی داری در تعداد استئوکلاست بین گروه های مختلف در نواحی متفاوت دیده نشد. قاعده مشخصی برای حضور لاکوناها در سطح ریشه و همچنین ارتباطی بین طول و عمق لاکوناها با دوزهای متفاوت ویتامین a وجود نداشت. تحلیل ریشه در نواحی مختلف ریشه رخ داده و ارتباطی با مقادیر مختلف ویتامین a نداشت. ارزیابی سطح سرمی آلکالین فسفاتاز اختلاف معنی داری بین گروه های تحت درمان با مقادیر مختلف ویتامین  aو گروه های کنترل نشان نداد.

نتیجه گیری: بر اساس نتایج مطالعه، ویتامینa  علی رغم تأثیرات گزارش شده بر استخوان، ریمودلینگ استخوان آلوئولار و حرکت ارتودنتیک دندان را افزایش نداد.