بررسی میزان مصرف شیر و فرآورده های آن در کودکان سنین مدرسه (6 تا 11 سال) شهر بیرجند سال 1386

زمینه و هدف: شیر و سایر محصولات لبنی اولین و مهمترین منبع تأمین کلسیم و دومین منبع تأمین چربی های اشباع شده اند. میزان مصرف شیر و فرآورده های آن در کشور ما نسبت به استانداردهای جهانی پایین است. در این پژوهش میزان مصرف شیر و فرآورده های آن در کودکان سنین مدرسه (6 تا 11 سال) شهرستان بیرجند بررسی شده است.

روش تحقیق: در این مطالعه توصیفی- تحلیلی، تعداد 1771 کودک سن مدرسه شهر بیرجند در سال 1386، به روش خوشه ای چندمرحله ای انتخاب و مورد مطالعه قرار گرفتند. اطلاعات لازم شامل مشخصات جمعیت شناختی، وضعیت رشد (قد و وزن)، میزان و نوع فرآورده های شیری مصرفی و وضعیت سلامتی استخوان ها، مفاصل و دندان ها در فرمی که به همین منظور تهیه شده بود، ثبت گردید. داده ها با استفاده از نرم افزار spss و آزمون های آماری کای دو و ضریب همبستگی در سطح معنی داری p<0.05 مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند.

یافته ها: مصرف شیر و فرآورده های آن در بیش از نیمی از کودکان سن مدرسه کمتر از مقادیر توصیه شده استاندارد بود (500 میلی لیتر روزانه). بین تمایل به مصرف شیر با جنس (p=0.002) و نیز شغل مادر (p=0.03)، ارتباط آماری معنی دار وجود داشت. پسران و فرزندان مادران شاغل، تمایل بیشتری به مصرف شیر داشتند. بین مصرف روزانه شیر (p=0.002)، ماست (p=0.001) و پنیر (p=0.001)  با جنس ارتباط آماری معنی دار و همچنین بین مصرف ماست و تعداد دندان های کشیده شده و پوسیده، نیز ارتباط آماری معنی دار وجود داشت (p=0.05). کودکانی که ماست بیشتری مصرف می کردند، تعداد دندان های کشیده شده و پوسیده کمتر داشتند. بین مصرف شیر و فرآورده های آن و دردهای مفصلی و استخوانی ارتباط آماری معنی داری مشاهده نشد.

نتیجه گیری: میزان مصرف شیر و فرآورده های آن در کودکان سنین مدرسه در شهر بیرجند کمتر از میزان استاندارد جهانی است. کاهش مصرف شیر در کودکان، باعث ایجاد اختلالات ناشی از کمبود کلسیم می شود، که با افزایش احتمال بروز پوکی استخوان در سنین بزرگسالی می شود.