تاثیر عوامل فردی و سازمانی در رفتار سازمانی

رفتار سازمانی عبارت است از یک حوزه بین رشته ای که بهتر فهمیدن و بهتر اداره کردن افراد را در سازمان دنبال می کند. سطوح مطالعاتی رفتار سازمانی شامل رفتار فردی، رفتار گروهی و رفتار سازمانی است و برای دستیابی به رابطه هایی علمی در توصیف و توضیح رفتار افراد در سازمان ها از رشته های علمی متعدد، از جمله، روانشناسی، مدیریت، جامعه شناسی، روانشناسی اجتماعی، مردم شناسی، آمار، اقتصاد، فناوری اطلاعات، علوم سیاسی، تئوری تصمیم گیری، روانسنجی، ارگونومی و تئوری عمومی سیستم ها بهره گرفته است و به دنبال ارائه نظریه هایی است که بتواند رفتار کاری افراد را در سازمان پیش بینی و در موارد لزوم به سرمت اهداف مورد نظر تغییر دهد .شرایط کاملاً متحول، افزایش رقابت و ضرورت اثربخشی سازمان ها در چنین شرایطی، نیاز آنها را به نسل ارزشمندی از کارکنان، بیش از پیش آشکار کرده است؛ نسلی که از آنها به عنوان سربازان سازمانی یاد می شود. این کارکنان بی تردید، وجه ممیز سازمان های اثربخش از غیراثربخش هستند، چرا که بی هیچ چشم داشتی افزون بر نقش رسمی خود عمل کرده و از هیچ تلاشی دریغ نمی کنند .طرح فوق در حوزه رفتار سازمانی از آن جهت در طراحی و اداره نظام پیشنهادها بعنوان گام اول مدیریت مشارکتی حائز اهمیت است که لازم است مسئولین و کارشناسان نظام پیشنهادها در طراحی و اجرای نظام پیشنهادها در سازمان ها از دانش کاربردی مدیریت رفتار سازمانی برخوردار باشند و با چنین پدیده ای بصورت یک ساختار فنی و مکانیکی نگاه نکنند. سازمان ها پدیده ای فنی – اجتماعی هستند که بعد اجتماعی آن اغلب بیش از بعد فنی تعیین کننده است و به همین جهت مقوله مدیریت رفتار سازمانی حائز کمال اهمیت است. با توجه به اهمیت موضوع رفتار شهروندی سازمانی در این مقاله سعی شده است مدلی ارائه شود که در راستای کمک به بهبود و ارتقای اینگونه رفتارها باشد؛ از اینرو پس از مطالعه مدل های مختلف رفتار شهروندی سازمانی مدل گراهام و پادساکف انتخاب و بر مبنای آن سؤالات پرسشنامه طراحی شد؛ سپس در تحلیل عاملی اکتشافی مرتبه دوم، ابعاد اطاعت سازمانی، وفاداری سازمانی و مشارکت سازمانی به عنوان مؤلفه تعلق سازمانی نام گذاری و ابعاد ابتکارات فردی، رفتارهای کمک کننده و جوانمردی به عنوان مؤلفه ویژگی های فردی نام گذاری شدند. پس از شکل گیری مدل مفهومی تحقیق، جهت آزمودن صحت مدل های اندازه گیری و همچنین آزمون فرضیات تحقیق از تحلیل عاملی تأییدی استفاده شده است. نتایج تحقیق نشان داد که هم عوامل فردی و هم تعلق سازمانی بر شکل گیری رفتار شهروندی سازمانی اثر بسیاری زیادی دارند و در بین ابعاد ocb فقط رابطه میان اطاعت سازمانی و ocb معنادار نشد .