بررسی راهکارهای پیشگیری از آسیب ها و آثار منفی توسعه پایدار گردشگری

آثار مثبت و منفی گردشگری به شدت متنوع است. مثلا با ایجاد فرصت های شغلی جدید نقش مهم و مثبتی در زمینه تحولات اقتصادی اجتماعی و سیاسی کشورهای مقصد ایفا می کند. همچنین با ایجاد آگاهی و احترام نسبت به تنوع فرهنگی و روش های زندگی در بین ملت ها، به تفاهم بیشتر بین فرهنگی می انجامد. اما از سویی دیگر مقوله توریسم بعنوان یک ابزار اشتغال زا تمامی انتظارات را برآورده نمی کند و در عین حال شکایت های متعدد در کشورهای مقصد گردشگری حکایت از آثار منفی و تخریب در زمینه های محیط زیست، فرهنگ و روش های سنتی زندگی دارد. بطوری که لزوم گسترش پایدار را در صنعت گردشگری بیش از پیش مطرح می سازد. مقاله حاضر برگرفته از نظرات و جمع بندی های پژوهشگران داخلی و خارجی با محوریت هفتمین اجلاس کمیسیون توسعه پایدار در گروه اقتصاد و امور اجتماعی سازمان ملل متحد و کمیته سازمان های غیردولتی آن در سال 1999 و بازیابی و اصلاح در سال 2011، ابتدا با مروری مختصر تاریخچه شکل گیری توریسم انبوه، به تجزیه و تحلیل آثار منفی متاثر از رشد بی رویه آن در قالب طرح و تعریف سه مشکل اساسی ذیل می پردازد و سپس به ابتکارات احتمالی در جهت حل آنها اشاره دارد:

آسیب ها و آثار منفی احتمالی:

 1- کاهش دسترسی مردم محلی به منابع طبیعی و تخریب محیط زیست (نمونه هایی از راهکارهای پیشگیرانه: *اجبار سرمایه گذاران در پذیرش و استفاده از تکنولوژی سالم موثر بر محیط *تاکید بر سرمایه گذاران در جلوگیری از آسیب رسانی و تخریب خاک و آب های *تخصیص اعتبار  از محل پروژه های توریستی برای حفظ و حراست اکولوژیکی) 2- افزایش فرسایش فرهنگی و عدم رعایت حقوق شهروندی مردم محلی (نمونه هایی از راهکارهای پیشگیرانه: *اطمینان داشتن از جور بودن فعالیت های گردشگری با میراث فرهنگی کشورهای مقصد. *آموزش به کارگزاران و اطلاع رسانی به گردشگران. *منع کامل سرمایه گذاران از ترویج کار کودک و مقوله فحشا) 3- افزایش مشاغل فاقد صلاحیت و عدم توازن ارزی (نمونه هایی از راهکارهای پیشگیرانه: *مجبور کردن سرمایه گذاری به استخدام سکنه محلی و راهنمایان آموزش دیده. *از طریق اختصاص تسهیلات ویژه با کارمزد کم به تجارت های کوچک وابسته در محل. *از طریق قبول مسئولیت از جانب متولیان طرح های توسعه در استفاده از منابع محلی)

در پایان، مقاله همچنین پیشنهادات مفیدی در راستای توسعه پایدار و متوازن گردشگری در کشور توام با حفظ محیط زیست، فرهنگ بومی و آموزش، بویژه برای قانونگذاران عرصه گردشگری، ارائه می نماید.