بررسی معماری منظر در باغ ایرانی

معماری باغ ایرانی که نام چهار باغ ایرانی را به عنوان نقش کلیدی محسوب خود نموده، صفتی است که برحسب مقتضیات اقلیمی یا جهانبینی و فرهنگ قوم ایرانی در آن برهه زمانی به معماری منظر افزوده شده، یا شاید عنصر بنیادی و جهت اساسی پدید آمدن یک محیط سبز است. معماری ایران دارای حضور باغ به سبک خاص خود است و پدید آورنده الگوهای بی نظیر است که در راستای گسترش شهری بوده است؛ نه تنها باغ ها از موقعیت شهری تاثیر پذیرفته اند هم چنین شهر و مجموعه شهری نیز تحت تاثیر باغ یا مجموعه باغ ها قرار گرفته اند و حتی گاهی استخوان بندی محورهای اصلی شهر را شکل بخشیده اند. بخش وسیعی از محیط های سبز و از جمله باغ های تاریخی در حال نابودی است؛ آسیبی که به فرهنگ و هنر معماری فضای سبز وجود دارد شاید هرگز جبران نخواهد شد. آنچه که در این مقاله مورد توجه قرار گرفته است، رویکرد معماری منظر نسبت به مسائل محیطی است؛ هر چند که جدا کردن این موضوع از جنبه های فرهنگی و اجتماعی کاری اشتباه است. در این مقاله ابتدا به اهداف باغ سازی ایرانی به عنوان یک شاخص اصیل در فرهنگ منظر می پردازد و بعد از آن عناصر باغ سازی ایرانی که در گذشته اصالت و پایداری داشته ولی به تدریج جای خود را به فضاهای سبز کلیشه ای بدون معنا داده است؛ که باعث تضعیف محیط سبز شهری گردیده است مورد بررسی قرار گرفته است و هم چنین به بررسی، نقش آب به عنوان یکی از اساسی ترین عنصر باغ پرداخته شده است. در انتهای این نوشتار نقش کلیدی باغ به عنوان یکی از برنامه ریزی ها در شهر که باعث آبادانی می شود و راه کارهای آن را ارائه می نماید تا نواقص طراحی امروزی را در یافته و خط مشی کامل تری را پیشنهاد می دهد. باغ سازی ایرانی ریشه های ماندگاری دارد و با جستجو درباره معضلات پیش روی که بر انسان و محیط اطرافش می بیند، راه حل آن در طراحی سبز پایدار است؛ و نقش شهر سبز را هر چه بیشتر آشکارتر می گردد. به نظر می رسد یکی از مهم ترین اهداف، حفظ طبیعت و اصلاح نگاه به آن است. تحقیق حاضر از نظر هدف کاربردی و از نظر شیوه این پژوهش مبتنی بر گردآوری اطلاعات، مطالعات کتابخانه ای است و رویکردی توصیفی دارد. نتایج به دست آمده از این پژوهش با هدف معماری منظر به اصطلاح به رابطه انسان و محیط می پردازد.