بررسی سیر تکاملی کاروانسراها در ایران

کاروانسراهای ایران برای اسکان مسافران در هنگام سفر و مقاصد تجاری، زیارتی، نظامی، بنا گردیده اند که حتی نمی توان دو کاروانسرا را با یک خصوصیات در میان آنها پیدا کرد و هر منطقه خصوصیات معماری خاص خود را دارا می باشد. کاروانسراهای ایران یکی از شاهکارهای معماری ایران می باشد که در هیچ کجا دنیا بنای با این خصوصیات را نمی توان مشاهده کرد. کاروانسراها در طی قرون متمادی گذشته بوده و سابقه آن به دوره هخامنشیان یعنی بیش از دوهزار و پانصد سال قبل می رسد. به دلیل خشکی نسبی آب و هوا در بخش عمده ای از کشور ایران و دور بودن شهرها و آبادی ها از همدیگر، وجود نقاطی جهت استراحت و تهیه آذوقه ضروری بوده، که بدون آن ارتباط بین مناطق مختلف کشور غیرممکن بوده است. پژوهش حاضر با بررسی تاریخچه، انواع و ساختار کالبدی کاروانسراها سعی در شناسایی و شناساندن کاروانسراها و ابداعات معماری مناطق مختلف اقلیمی را خواهد داشت. این مقاله با روش مطالعات کتابخانه ای و تحقیقات میدانی به شیوه تحلیلی- توصیفی به تشریح موضوع می پردازد.