تدوین و انتخاب استراتژی توسعه پایدار بخش کشاورزی استان سیستان و بلوچستان بر اساس تحلیل swot و ماتریس برنامه ریزی کمی (qsam)

بخش کشاورزی به عنوان یکی از زمینه های توسعه مناطق می تواند در کاهش شکاف منطقه ای و برقراری توازن و تعادل و بهبود شاخص های توسعه در نواحی موثر باشد. سوال اصلی پژوهش حاضر این است که استان سیستان و بلوچستان چه قابلیت هایی در بخش کشاورزی دارد و چگونه می توان این بخش را در این منطقه رونق بخشید. نوع تحقیق کاربردی- توسعه ای و روش بررسی آن کتابخانه ای و پیمایشی است. با بهره گیری از مدل swot که از جمله مهم ترین مدل های برنامه ریزی راهبردی محسوب می شود، نقاط قوت، ضعف، فرصت ها و تهدیدهای بخش کشاورزی در این منطقه بررسی و پس از آن مدل مکمل qspm برای اولویت بندی راهبردها و تعیین مناسب ترین راهبرد بهره گرفته شد. جهت تعیین وزن های عوامل swot پرسشنامه ای بر اساس مقیاس لیکرت بصورت 5 گزینه ای طراحی و توسط 20 نفر از کارشناسان و خبرگان بخش کشاورزی در سطح استان سیستان و بلوچستان تکمیل شده است. نتایج تحقیق نشان داد مهم ترین فرصت در بخش کشاورزی استان سیستان و بلوچستان موقعیت جغرافیایی و مرزی بودن استان با امتیاز وزنی 0.194 و در زمینه ی تهدیدات، وجود شغل های کاذب و درآمدزا در مقایسه با کشاورزی (قاچاق سوخت، کالا و مواد مخدر) با امتیاز 0.091 به عنوان مهم ترین گزینه، و مهم ترین نقطه قوت، تنوع اقلیمی و گستردگی عرصه فعالیت های بخش کشاورزی و منابع غنی ژنتیکی و گونه های گیاهی و دامی در سه منطقه سیستان، بخش میانی و بلوچستان، با امتیاز بالای 0.201 و عدم دسترسی به تکنولوژی های پیشرفته صنعتی و کشاورزی و استفاده از روش های سنتی در منطقه مورد مطالعه با امتیاز وزنی 0.094 به عنوان مهم ترین نقطه ضعف کشاورزی استان سیستان و بلوچستان قلمداد شدند. نهایتاً استراتژی های محافظه کارانه مناسب ترین استراتژی ها برای توسعه پایدار بخش کشاورزی استان سیستان و بلوچستان، انتخاب شد که پس از اولویت بندی استراتژی های مذکور، توسعه اراضی کشاورزی در منطقه بلوچستان به علت عدم مشکل کمبود آب با میانگین 2.170، به عنوان بهترین استراتژی پیشنهاد شده است.