روش شناسی سید قطب الدین نیریزی در مباحث عرفان نظری

سید قطب الدین محمد نیریزی شیرازی (1100-1173) عارف شیعه، در انتهای عصر صفویه در اصفهان  می زیسته و نزد علمایی همانند مولی محمد صادق اردستانی تحصیل کرده است و آقا محمد بیدآبادی را از شاگردان او برشمرده اند. او دلیل عقلی و نقلی را یگانه می داند و این سخن مبتنی بر نظر او در باب شأن وجودی وحی است؛ از دیگر سو نیریزی منطق یونانیان را اساس خطا می داند و فیلسوفان را به خاطر پیروی از آن در ضلالت. اتخاذ این مواضع روش ویژه ای را در مباحث عرفانی به آثار او بخشیده است به این شکل که در همه جا می کوشد مبنای مباحث خود را به سبب یگانگی حقیقت محمدیه و علویه، کلمات حضرت امیرالمؤمنین علیه السلام قرار دهد و  اثر اصلی خویش را به نام حکمت علویه و ملقب به فصل الخطاب می کند. در این نوشتار سعی می شود روش شناسی نیریزی با تأکید بر منظومه یِ فصل الخطاب آشکار گردد، در این راه ابتدا در مبانی این روش شناسی تدقیق می شود و سعی می شود روش مختار او تبیین گردد و تمایز آن با سایر نحله ها آشکار شود.