حکمت و تجلی نور در مساجد ایرانی (نمونه موردی مسجد نصیرالملک شیراز)

نور و اهمیت بهره گیری از آن در معماری ایرانی و شکل دهی به فضاهای داخلی، از جایگاه ویژه ای برخوردار بوده است. با ظهور اسلام بر اهمیت و بهره گیری از نور در بناها، بخصوص مساجد به عنوان مهمترین بناهای معماری اسلامی افزوده شد. در مساجد، نور علاوه بر جنبۀ عملکردی، به عنوان نمادی عرفانی و نشانه ای از حضور خداوند تلقی می شده که حس خشوع و فروتنی آدمی را در پیشگاه پروردگارش برمی انگیزد. بررسی این موضوع از آن جهت ضرورت می یابد که در اماکن مذهبی معاصر، استفاده از نور طبیعی صرفا به استفاده کمّی از آن تنزل یافته و از بکارگیری جنبه های کیفی آن غفلت شده است. در این پژوهش سعی شده با استفاده از روش تحقیق توصیفی و تحلیلی و مطالعه اسنادکتابخانه ای و مکتوب، تجلی نور در معماری مساجد و تأثیر آن در القای حس معنوی در انسان مورد بازبینی قرار گیرد و پس از ارزیابی عناصر معماری سنتی ایرانی برای هدایت هرچه بهترنور درمساجد، به بررسی معماری مسجد نصیرالملک شیراز و بارزه نور در آن پرداخته می شود. نتایج حاصل از این تحقیق کمک خواهد کرد که نقش این عنصر مهم در طراحی های امروزی بیشتر مورد توجه قرار گیرد.