مدیریت پسماندهای ویژه و ارزیابی ریسک حاصل از پسماندهای حفاری چاه های نفت و گاز

این پژوهش با هدف شناسایی و طبقه بندی مواد شیمیایی خطرناک و کمینه سازی پسماند ناشی از عملیات حفاری در دستگاه های حفاری خشکی شرکت ملی حفاری ایران انجام پذیرفته است. در این تحقیق شناسایی و طبقه بندی مواد شیمیایی به روش قانون حفاظت و بازیافت مواد و ارزیابی ریسک طبق روش ویلیام فاین در سطح 3 دستگاه حفاری خشکی انجام پذیرفت. بدین ترتیب پس از شناسایی فرآیندهای مختلف تولید موادشیمیایی در دستگاه حفاری، خطرات و عوامل بالقوه آسیب رسان شناسایی و سپس با توجه به شدت اثر، احتمال وقوع و پیامدهای احتمالی مواجه بر انسان، محیط زیست و تجهیزات، کار ارزیابی و طبقه بندی ریسک ها صورت گرفت و از مقایسه اعداد یا نمرات ریسک محاسبه شده در دستگاه حفاری نتیجه شد مواد شیمیایی مثل: باریت، کلسیم کلراید، سود سوز آور (naoh)، اسید سولفوریک، اسید کلریدریک و سیمان نوع d عدد ریسک بالای 90 داشتند که در وضعیت غیرقابل نرمال قرار دارند. بر اساس طبقه بندی api کنترل در مبدا برای 17 ماده، جایگزینی مواد برای 7 ماده، ترکیب بندی جدید برای یک ماده، تغییر در پروسه برای 6 ماده، تجهیزات پیشرفته برای 6 ماده برگشت مواد برای 24 ماده استفاده مجدد برای 7 ماده بازیافت برای 14 ماده و استفاده از سوخت برای 7 ماده جهت کمینه سازی مواد شیمیایی لازم می باشد. هم چنین بر اساس طبقه بندی بر پایه قانون حفاظت و بازیافت مواد و با توجه به فهرست های f,u,p,k مواد خطرناک بدست آمده لجن های حاصل از ظروف خالی مواد شیمیایی (فهرست k)، اسید سولفوریک و سود سوزاور فهرست (p) قرار داشتند. بررسی وضعیت پسماندها و مواد زائد تولیدی نشانگر آن است، باریت با 2316000 کیلوگرم معادل 75 درصد بالاتر از بقیه قرار دارد ولی ترکیباتی مثل کلسیم کلراید با توجه به خطرناک بودن آن در اولویت بالاتری جهت کمینه سازی قرار دارد. هم چنین اگر چه از مجموع 661345 لیتر سیال مصرفی گازوئیل با 630000 لیتر بالاتر از بقیه قرار دارد ولی اسید کلریدریک و سود سوز آور در اولویت بالاتری جهت کمینه سازی قرار دارند.