مدلسازی تحلیل بقاء با استفاده از مدل کاکس در بیماران مبتلا به سرطان معده

مقدمه و اهداف: سرطان به عنوان یک مسئله مهم بهداشتی در کشورهای صنعتی به شمار می رود و در کشورهای درحال توسعه شیوع بیماریهای واگیر ابعاد جدی این مسئله را پنهان داشته است. در کشور ما اهمیت بیماری در حال افزایش است و در این میان سرطان معده در اکثر پژوهش های انجام گرفته پس از سرطان پوست، رتبه اول یا دوم را دارا بوده است. این سؤال همیشه مطرح بوده است که پس از تشخیص وجود سرطان میزان بقاء در مبتلایان به عنوان یک شاخص در ارزشیابی کنترل سرطان چقدر است و تغییرات آن با مشخصات فرد بیمار، درجه پیشرفت بیماری و سایر عوامل مؤثر چگونه است.

روش کار: در این بررسی کلیه بیماران مبتلا به سرطان معده در فاصله زمانی 1380.1.1 تا 1384.12.29 ثبت شده در مرکز ثبت تومور استان فارس به صورت سرشماری انتخاب شدند. اطلاعات مربوط به بقاء بیماران به صورت تلفنی، مراجعه به منازل بیماران و پرونده های پزشکی ایشان و سایر منابع به دست آمد. در نهایت توسط دو روش ناپارامتری برآورد تابع بقاء، کاپلان میر (kaplan-meier) و مدل مخاطره متناسب کاکس (cox proportional hazard model) و با در نظر گرفتن 0.05 به عنوان سطح معنی داری و با استفاده از نرم افزار آماری 13 spss آنالیز داده ها صورت پذیرفت.

نتایج: از مجموع 442 بیمار مبتلا به سرطان معده 68.6% (303 نفر) مذکر می باشند. میانگین سن مبتلایان 58.4 سال (انحراف معیار=14.46) می باشد. در تحلیل تک متغیره با روش کاپلان - میر ارتباط معنی داری بین متغیرهایی از جمله سن تشخیص سرطان (0.001(p<، درجه تمایز یافتگی تومور (0.009=p)، متاساز بیماری (0.001(p< و نوع اولین درمان (0.001(p< با بقاء بیماران مشاهده گردید. هم چنین ارتباط معنی داری بین بقاء و جنسیت، گروه قومی، وزن، شاخص توده بدنی (bmi)، مصرف دخانیات، سابقه فامیلی ابتلا به یک نوع سرطان در بستگان نزدیک و دور، محل سکونت، بعد خانوار، وضعیت تأهل، شغل مردان و زنان، میزان درآمد ماهیانه به دست نیامد .درتحلیل چند متغیره با مدل کاکس تنها متغیرهای سن تشخیص بیماری، درجه تمایز یافتگی تومور و متاستاز معنی دار گردید.

نتیجه گیری: با توجه به نتایج این بررسی نیاز به تشخیص زودرس سرطان در سنین پائین تر و در مراحل اولیه سرطان، جهت افزایش طول عمر بیماران ضروری به نظر می رسد.