وضعیت کنونی و روند ده ساله شاخص های سوء تغذیه کودکان زیر 5 سال در ایران

مقدمه و اهداف : سوء تغذیه در کودکان زیر 5 سال و کمبود ریزمغذی ها از مشکلات مهم تغذیه ای هر کشوری محسوب می شود. سوء تغذیه در این گروه سنی با عوارض متعدد از جمله اختلال رشد جسمی و تکامل مغزی، کاهش بهره هوشی، کاهش قدرت یادگیری و افت تحصیلی و افزایش موارد ابتلا به بیماری ها، پوکی استخوان و در نهایت کاهش توانمندی های ذهنی و جسمی کودکان در بزرگسالی همراه است. داشتن اطلاعات کامل و جامع از وضعیت تغذیه و میزان شیوع سوء تغذیه کودکان، هدف این بررسی برای برنامه ریزی های بعدی در جهت کاهش سو ءتغذیه، بهبود وضعیت تغذیه و ارتقای سلامت در کشور است.

روش کار : این مطالعه یک بررسی مقطعی حاصل از داده های 34200 کودک 0 تا 72 ماهه ایرانی در 28 استان کشور است . روش نمونه گیری در هر استان به صورت خوشه ای با خوشه های نا برابر از نظر تعداد خانوار و برابر از نظر تعداد کودکان 0 تا 72 ماهه بوده است. وزن و قد کلیه نمونه ها تعیین و پس از ورود اطلاعات به نرم افزار آماری ep16 ویراش 6.04b، در هریک از مناطق شهری و روستائی هر استان، شیوع کم وزنی و کوتاه قدی و لاغری تعیین شد . سپس شیوع موزون شده هر یک از انواع سوءتغذیه پروتئین – انرژی در هریک از استان های کشور و در سطح ملی محاسبه گردید.

نتایج: 4.7  درصد از کودکان کل  کشور (4.9%-4.5%=(c195% مبتلا به کوتاه قدی هستند و شیوع کوتاه قدی در کودکان شهری به طور معنی داری کمتر از کودکان روستائی است. (به ترتیب %3.5- 3.1 در مقایسه با %7.1%- 6.5%، 95%ci). هم چنین 5.2 درصد از کودکان کل کشور (%5.4-5.1=c195%) مبتلا به کم وزنی هستند. شیوع کم وزنی در کودکان شهری به طور معنی داری کمتر از کودکان روستائی است. علاوه بر این شیوع لاغری نیز در کودکان زیر 5 سال کشور، 3.7% (3.9-3.5%، 0.95 (ci برآورد می گردد که در مناطق شهری به طور معن یداری بیش از مناطق روستائی است. (به ترتیب 4.3- 3.8% در مقایسه  با 3.5-3%، 0.95 (ci

نتیجه گیری: نتایج این بررسی نشان دهنده قرار داشتن کشورمان در زمره مناطق با شیوع پائین از نظر وضعیت سوء تغذیه پروتئین – انرژی در کود کان زیر 5 سال است. گرچه در مقایسه با نتایج مطالعات گذشته، کاهش محسوسی در خصوص کلیه انواع سوء تغذیه پروتئین – انرژی در تمامی سطوح مشاهده می شود، لیکن تفاوت های موجود مابین استان ها و مناطق مختلف کشور که به نوعی ناشی از تفاوت های موجود در سطح توسعه یافتگی این مناطق است نشان دهنده لزوم طراحی و اجرای راهک رهای هدف مند است.