بررسی ویژگی های بالینی و اپیدمیولوژیک (فاکتورهای مربوط به میزبان) کودکان مبتلا به کالاآزار بستری شده در مرکز طبی کودکان در فاصله ی سال های 1370 تا 1382

مقدمه و اهداف : کالاآزار مدیترانه ای بیماری مشترکی بین انسان و حیوانات است که در دسته ی متازئونوزها قرار می گیرد (بیماری مشترکی که عامل آن درسیر تکاملی اش نیاز به حداقل یک میزبان بی مهره دارد). درایران سگ سانان به عنوان مخزن اصلی بیماری شناخته شده اند و اکثر بیماران را کودکان 6 ماهه تا دو ساله تشکیل می دهند. این مطالعه به منظور بررسی ویژگی های بالینی و تغییرات همه گیرشناختی (epidemiologic) بیماری در طی 12 سال اخیر بر روی پرونده های بیمارستانی کودکان مبتلا به لیشمانیوز احشایی در بیمارستان مرکز طبی کودکان صورت پذیرفت.

روش کار: در مطالع های که به صورت بررسی گزارش موارد (case series) برروی 106 پرونده متعلق به بیماران مبتلا به کالاآزار بستری شده در فاصله ی سال های 1382-1370 در بیمارستان مرکز طبی کودکان انجام گرفت، علاوه بر ثبت موقعیت جغرافیایی محل زندگی بیماران، فاکتورهای زمینه ای، تظاهرات بالینی و آزمایشگاهی، پاسخ به درمان و عوارض داروی گلوکانتیم نیز ثبت شدند و در نهایت به آنالیز توصیفی اطلاعات پرداختیم.

نتایج: بیشترین موارد بیماری مربوط به سال 1371 و کم ترین موارد مربوط به سال های 82 و 72 هستند. بیشترین موارد رجوع بیماری مربوط به فصل بهار بوده است . بیماری در رده ی سنی 48-12 ماه بیشتر مشاهده می شود و مراجعه ی پسران مبتلا بیش از دختران است (82.1% به 17.9%) و از نظر شغل رئیس خانوار بیشترین مراجعات مربوط به طبقه ی کارگر است. در بررسی های آزمایشگاهی کم خونی، افزایش esr و ترومبوسیتوپنی از واضح ترین علائم به شمار می آیند و در تظاهرات بالینی تب، اسپلنومگالی و هپاتومگالی بارزترین نشانه ها هستند . 83% بیماران بهبود یافته و 1.9% فوت کرده اند و موارد عود 15.1% بوده است. 52.8% بیماران در فاصله ی 2 تا 4 هفته درمان با گلوکانتیم سلامتی خود را باز یافته اند و در مجموع عوارض داروی گلوگانتیم به صورت میوکاردیت، راش و استفراغ ناچیز قلمداد می شود. شهرهای خرم آباد، کرج و ساوه بیشترین موارد رجوع بیماران به بیمارستان را داشتند.

نتیجه گیری: نتایج حاصل بیان گر افزایش نسبت بیماری در جنس مذکر و تغییراتی در تظاهرات بالینی و آزمایشگاهی بیماری هستند؛ لیکن مهم ترین دست آورد این پژوهش علاوه بر شناسایی مناطق اسپورادیک در کشور ، مطرح شدن احتمال بومی شدن بیماری در 4 منطقه ی حاشیه ی جنوبی سلسله جبال مرکزی، ساوه و شمال غربی استان قم، تمام خرم آباد و استان اردبیل است. شناسایی این مناطق می تواند بیان گر تغییر مشخصات اپیدمیولوژیک بیماری کالاآزار در کشور باشد و بذل توجه مسئولان برای کنترل بیماری در مناطق آندمیک جدید را می طلبد.