بررسی مسمومیت حاد در بیماران بستری مرکز پزشکی کودکان تبریز

زمینه و هدف: اکثر مسمومیت های حاد، خفیف و بدون عارضه بوده ولی ندرتاً عوارض خطیر داشته و حتی منجر به مرگ می شوند. حدود 70% مسمومیت ها در کودکان رخ می دهد، بیش از 90% موارد تصادفی و به راحتی قابل پیشگیری می باشند. عوامل شایع مسمومیت حاد کودکان در هر منطقه به خاطر تفاوت های فرهنگی، اقتصادی و اجتماعی متغیر است. افزایش تولید و توزیع فرآورده های دارویی و شیمیایی جدید شیوع عوامل مسمومیت را تغییر می دهند. این مطالعه با هدف بررسی مسمومیت های شایع، جدید و ویژگی های کودکان مسموم در این منطقه جغرافیایی انجام شد.

روش کار: این مطالعه که به صورت گذشته نگر انجام شد. از فروردین ماه 1378 لغایت اسفند 1381 تعداد 306 پرونده با عنوان مسمومیت حاد کودکان بستری شده در مرکز پزشکی کودکان تبریز تحت بررسی قرار گرفت. اطلاعات مربوط به سن، جنس، نوع (تصادفی- عمدی)، عوامل، نحوه مسمومیت، محل سکونت، مدت بستری، علایم بالینی، زمان مراجعه و مرگ و میر مورد ارزیابی قرار گرفتند.

یافته ها: از 306 بیمار مسموم مورد بررسی 53.3% مذکر و 46.7% مونث بودند. بیش ترین موارد مسمومیت (31%) در گروه سنی 2-1 سال و کم ترین آن (1.3%) در گروه سنی زیر 6 ماه قرار داشت. حدود 95% موارد اتفاقی و 5% عمدی و اکثراً به قصد خودکشی در کودکان بالای 10 سال اتفاق افتاده بود. محل سکونت 63% آنان شهر تبریز 29.5% روستایی، 7.5% سایر شهرهای استان بود. از نظر عوامل مسمومیت داروها (45.5%) در صدر قرار داشته و در مراتب بعدی به ترتیب شیوع هیدروکربن ها (26%)، ارگانوفسفره (7%)، ترکیبات آتروپینی و تاتوره (6%) مرگ موش (3.6%)، اوپیات ها (2.9%)، منواکسید کربن (2.2%)،و بالاخره الکل، قارچ ها، گزش حشرات و حیوانات، مواد اسیدی و بازی با شیوع کم تر (جمعاً 6.8%) قرار داشتند. متوسط زمان بستری در بیمارستان دو روز بوده است. سه مورد از 306 بیمار (0.98%) فوت نمودند.

نتیجه گیری: مسمومیت دارویی، شایع ترین نوع مسمومیت بود و در درجه دوم هیدروکربن ها قرار داشتند. به نظر می رسد به منظور پیشگیری از وقوع مسمومیت، رسانه های گروهی به ویژه تلویزیون می توانند نقش محوری در افزایش سطح آگاهی خانواده ها داشته باشند.