بررسی نظام ملت ثبت اطلاعات دیابت و ارایه الگوی پیشنهادی برای ایران

زمینه و هدف: دیابت علاوه بر هزینه های طاقت فرسای اجتماعی اقتصادی در جامعه، از علل عمده ناتوانی و مرگ و میر در جهان است و در حال حاضر بیش از 10% جمعیت سن بالا در جهان به این بیماری مبتلا هستند. در دهه گذشته در ایران به رغم تحولات مثبت در بسیاری از زمینه های بهداشت و درمان به مقوله ثبت اطلاعات دیابت به پرپایه استانداردهای بین المللی کمتر توجه شده است. بهبود کیفیت سیستم مراقبت، شناسایی گروه های در معرض خطر و تدوین برنامه های کنترل، پیشگیری و ارزیابی از دیابت زمانی میسر است که یک نظام ملی ثبت اطلاعات دیابت ایجاد و داده های آن تکمیل و جمع آوری بموقع شود لذا مطالعه حاضر با هدف ارایه یک الگوی نظام کارآمد ملی ثبت اطلاعات دیابت که بتواند نیازهای بهداشت و درمان را برآورده کند انجام گردید.

روش کار: این مطالعه از نوع مطالعه مقطعی- مقایسه ای است که در سال 1383 انجام گرفت. در این پژوهش اطلاعات با استفاده از منابع کتابخانه ای شکه های اطلاع رسانی و مشاوره با متخصصان داخلی و خارج کشور جمع آوری و بر اساس محورهای اصلی و فرعی نظام ثبت اطلاعات دیابت در کشورهای انگلیس، اسکاتلند و آمریکا مورد بررسی قرار گرفت و با توجه به شرایط اقتصادی، فرهنگی و جغرافیایی محورهایی برای نظام ملی ثبت اطلاعات کشورمان پیشنهاد گردید. این محورها شامل اهداف، ساختار، عناصر اطلاعاتی، معیار ثبت، فرایند گردآوری داده ها، سیستم های طبقه بندی و سیستم کنترل کیفیت داده ها است.

یافته ها: الگوی پیشنهادی برای نظام ملی ثبت اطلاعات دیابت کشور در جدول یک نشان داده شده است. در این جدول نظام پیشنهادی بر مبنای 7 محور اصلی «ساختار»، «عناصر اطلاعاتی»، «اهداف»، «معیار ثبت»، «فرآیند گردآوری داده ها»، «سیستم های طبقه بندی» و «سیستم کنترل کیفیت داده ها» طراحی شده است.

نتیجه گیری: با توجه به نتایج حاصل و توصیه موسسه های بین المللی دیابت، کاهش میزان کم ثبتی و افزایش کیفیت را می توان از جمله مزیت های الگوی پیشنهادی در مقایسه با سیستم موجود کشور ذکر نمود.