مقایسه روش های معمول باکتریولوژیک با روش واکنش زنجیره ای پلی مراز (pcr) در تشخیص سریع مننژیت سلی

زمینه و هدف: بیماری سل در کشورهای در حال توسعه شیوع بالایی داشته و میزان مرگ و میر ناشی از مننِژیت سلی، قویا در ارتباط با تاخیر در تشخیص و درمان می باشد. واکنش زنجیره ای پلی مراز (polymerase chain reaction) pcr به عنوان یک ابزار تشخیصی برای شناسایی بیماری سل استفاده شده است. حصول سریع نتایج و حساسیت بالاتر pcrدر مقایسه با روش های معمول باکتریولوژیک موجب شده که pcr روش مناسبی در تشخیص بیماری سل، بویژه در مننژیت سلی، در مواردیکه که تشخیص مشکل است و یا تشخیص سریع مورد نیاز است باشد. اگرچه، احتمال نتایج مثبت و منفی کاذب را باید مورد توجه قرار داد. هدف از انجام این مطالعه مقایسه روش pcr با روش های معمول باکتریولوژیک (کشت و رنگ آمیزی ذیل- نلسون) برای شناسایی مایکوباکتریوم توبورکولوزیس در نمونه های مایع مغزی نخاعی (cerebro spinal fluid) csf بیماران مشکوک به مننژیت سلی بوده است.

روش کار: تعداد 25 بیمار که از نظر بالینی و بر اساس علایم کلینیکی و یافته های بیوشیمیایی به عنوان مننژیت سلی تشخیص احتمالی داده شده بودند و 10 بیمار مشکوک به مننژیت ویرال و یا مننژیت ناشی از دیگر باکتری ها غیر از مایکوباکتریوم توبرکولوزیس در این مطالعه مورد بررسی قرار گرفتند. بر روی نمونه های ارسالی بعد از انجام آزمایشات روتین باکتریولوژی (تهیه اسمیر مستقیم و کشت)، dna extraction و سپس آزمایش pcr بصورت nested oligo انجام گرفت و نتایج بدست آمده با هر سه روش مورد مقایسه و ارزیابی قرار گرفت.

یافته ها: از 25 نمونه جمع آوری شده، pcr در 9 مورد (36%) dna مایکوباکتریوم توبورکولوزیس را در نمونه های csf شناسایی نمود (طی دوبار تکرار آزمایش روی نمونه با pcr)، در حالی که کشت تنها در 2 مورد (8%) و لام مستقیم با رنگ آمیزی ذیل نلسون در یک مورد (4%) مثبت بودند. در ضمن هیچیک از 10 نمونه csf که مشکوک به مننژیت های ویرال و یا مننژیت ناشی از دیگر باکتری ها بودند با روش pcr نتیجه مثبت نشان ندادند.

نتیجه گیری: نتایج فوق نشان می دهد که روش pcr یک روش حساس و سریع در تشخیص مننژیت سلی است، بطوری که زمان بدست آوردن نتایج را از چندین هفته با روش های روتین باکتریولوژیک به یک تا دو روز خصوصا در بیماران اسمیر منفی کاهش می دهد. این امر در بیماری مننژیت سلی که یک اورژانس پزشکی محسوب می گردد و نیاز به تشخیص سریع و شروع فوری درمان دارد بسیار حایز اهمیت می باشد.