بررسی اثرات ضد میکروبی عصاره متانولی 12 گونه گیاه بر روی 6 گونه میکروبی به روش سیلندر- پلیت

زمینه و هدف: افزایش روز افزون مقاومت دارویی به آنتی بیوتیک ها و حساسیت به ترکیبات شیمیایی ضد میکروبی از جمله دلایل رویکرد محققان برای یافتن ترکیبات واجد خاصیت ضد میکروبی با منشاء گیاهی است. در این تحقیق اثرات ضد میکروبی عصاره متانولی 12 گیاه بنه، بادام کوهی، سس، ریش بز، شوره، ساماری، طوسک صحرایی، شنگ اسبی بیابانی، جو گندمک، صابونک، شیر تیغک و سیلن هرز بر روی 6 گونه میکروب استافیلوکوک آرئوس، استافیلوکوک اپیدرمیدیس، اشرشیاکولی، کلبسیلاپنومونیه، سودوموناس آئروژینوزا و باسیلوس سابتیلیس به روش سیلندر پلیت مورد بررسی قرار گرفت.

مواد و روش ها: در این مطالعه آزمایشگاهی که در سال 1385 صورت گرفت، ابتدا عصاره متانولی گیاهان فوق به روش خیساندن تهیه شد. بعد از خشک کردن عصاره ها، با حل کردن آن ها در مخلوط 1:1 متانول: دی متیل سولفوکسید، غلظت های 50، 25، 12.5، 6.25 و 3.125 میلی گرم در میلی لیتر تهیه گردید. محلول میکروب های استاندارد مورد آزمایش بعد از تهیزه از محلول ذخیره اصلی به محیط کشت مولر- هینتون آگار تلقیح شد. بعد از انکوباسیون غلظت های مختلف از عصاره ها و نفوذ عصاره ها به داخل محیط کشت، قطر هاله عدم رشد (بر حسب میلی متر) اندازه گیری شد. جنتامایسین به عنوان شاهد مثبت در نظر گرفته شد. برای تجزیه و تحلیل داده ها از آزمون t یکطرفه و anova استفاده گردید.

یافته ها: از بین 12 گیاه مورد مطالعه 10 گیاه هاله عدم رشد از خود نشان دادند که بیشترین هاله ممانعت از رشد در غلظت 50 میلی گرم بر میلی لیتر مربوط به عصاره بادام کوهی بر روی سوش استافیلوکوک اپیدرمیس بود که معادل 0.3±19 میلی متر محاسبه گردید.

نتیجه گیری: عصاره متانولی گیاهان بنه، بادام کوهی و ریش بز از سایر گیاهان مورد آزمایش در پژوهش اثر ضد باکتریایی بیشتری نشان دادند که این فعالیت در مقایسه با داروی جنتامایسین قابل توجه بود. می توان گفت در صورت مطالعه روی سایر فراکسوزهای موجود در عصاره های مختلف این سه گیاه (عصاره گیری با سایر حلال های آلی) امکان خالص سازی و استخراج ترکیبات واجد آثار آنتی بیوتیکی از این گیاهان وجود دارد.