مقایسه تاثیر غلظت های مختلف عصاره های آبی و متانولی سیر بر قارچ های فرصت طلب اسپوروتریکس شنکئی، کریپتوکوکوس نئوفرمنس و کاندیدا آلبیکانس

زمینه و هدف: خواص طبی سیر از عهد قدیم شناخته شده بوده است. در سه دهه اخیر، با انجام تحقیقات دقیق، خواص درمانی این ماده تایید شده است. با توجه به این که داروهای سنتتیک ضد قارچی در مواردی اثرات سمی زیادی دارند و به سبب تحمیل هزینه های زیاد، ضرورت تحقیق در مورد موارد جایگزین مانند داروهای گیاهی احساس می شود. این مطالعه با هدف: 1- تعیین حداقل غلظت ممانعت کننده (minimum inhibitory concentration, mic) آبی و متانولی سیر از رشد اسپوروتریکس شنکئی، کریپتوکوکوس نئوفورمنس، کاندیدا آلبیکانس و 2- مقایسه اثر هر یک از آن ها با داروی ضد قارچی کتوکونازول (ketoconazole) انجام شد.

مواد و روش ها: در این مطالعه آزمایشگاهی، پودر خشک شده سیر تازه بودار به مدت 4 روز در متانول 80% خیسانده و در دستگاه تقطیر در خلاء تغلیظ گردد. سپس غلظت های مختلف، از 0.625% تا 20 میلی گرم در میلی لیتر تهیه شده و قارچ ها به روش نشاکاری مورد بررسی قرار گرفت.

یافته ها: میزان تاثیر عصاره آبی گیاه بودار بر قارچ اسپوروتریکس شنکئی در حداقل غلظت (0.625 میلی گرم در میلی لیتر) 8% ودر حداکثر غلظت (20 میلی گرم در میلی لیتر) 100% بود. این اختلاف میانگین رشد عصاره متانولی با شاهدمنفی، در غلظت اول 25% و در رقت 10 میلی گرم در میلی لیتر به میزان 100% بود. در محاسبات مشابه، تاثیر عصاره آبی سیرز بودار در غلظت 0.625 میلی گرم در میلی لیتر بر رشد کاندیدا آلبیکانس برابر 17% بوده و mic آن نیز 10 میلی گرم در میلی لیتر بود. اثرات هر دو عصاره سیر بودار بر قارچ کریپتوکوکوس نئوفورمنس چشم گیر می باشد، به نحوی که به جز کمترین رقت عصاره آبی سیر در بقیه موارد 100% از رشد قارچ جلوگیری کرده است و mic در این مورد 1.25 میلی گرم در میلی لیتر می باشد. در مورد عصاره متانولی حتی در کمترین غلظت نیز هیچ گونه رشدی مشاهده نشد.

نتیجه گیری: اثر ممانعت کنندگی عصاره گیاه سیر بر رشد سوش های قارچی، مشابه و یا بیش از داروی کتوکونازول می باشد. بدین سبب و به دلیل اثرات جانبی برخی داروهای سنتتیک، نیاز به استفاده از داروهای گیاهی ضروری به نظر می رسد.