اثر پروژسترون بر تعداد نورون های هرمی ناحیه ca3 هیپو کمپ در صرع مدل کیندلینگ شیمیایی در موش صحرایی نر

زمینه و هدف: هورمون های استروییدی و تخمدانی اثرات کوتاه مدت و یا طولانی مدت بر روی مغز دارند. پروژسترون می تواند تغییرات ساختمانی و عملی بر روی نورون های هیپوکمپ داشته باشد و چون در صرع حدس زده می شود میزان نورون ها بعلت مرگ سلولی کم می شود لذا در این مطالعه اثر پروژسترون بر روی تعداد نورون های هرمی ناحیه ca3 هیپوکمپ بررسی شد.

مواد و روش ها: در این مطالعه تجربی 45 سر موش صحرایی نر به 5 گروه تقسیم شدند یک گروه به عنوان گروه سالم و بقیه به طور تصادفی به چهار گروه زیر تقسیم شدند: در گروه اول، گروه شاهد که با 50 میلی گرم بر کیلوگرم پنتیلن تترازول (ptz) به صورت داخل صفاقی صرع مدل کیندلینگ در آن ها ایجاد گردید. گروه دوم گروه حلال که نیم ساعت قبل از تزریق ptz، 50 میلی گرم بر کیلوگرم حلال پروژسترون (روغن کنجد) به صورت ip دریافت کرد. گروه سوم و چهارم گروه پروژسترون که به ترتیب 25 و 50میلی گرم بر کیلوگرم پروژسترون به صورت داخل صفاقی نیم ساعت قبل از تزریق ptz دریافت نمودند. تزریق ptz هر 48 ساعت یک بار تکرار و بعد از هر بار تزریق حیوان ها به مدت 20 دقیقه و طی دوازده جلسه، میزان مرگ و میر، مراحل پیشرفت صرع و مدت زمان ماندن در فاز 5 مورد بررسی قرار گرفت. هر زمان حیوان سه بار متوالی در فاز 5 قرار می گرفت حیوان صرعی تلقی شده و جهت مطالعه بافت شناسی حیوان با اتر بی هوش و سپس مغز حیوان با روش پرفیوژن و با فرمالین 10% ثابت و پس از پاساژ و بلوک گیری، برش های سریال 10 میکرونی تهیه و با روش های h&e و کریزال ویولت رنگ آمیزی و سپس با لنزهای مورفومتریک نورونهای هرمی سالم ناحیه ca3 هیپوکمپ در واحد میلی متر مربع شمارش گردید.

یافته ها: نتایج این پژوهش نشان داد که تزریق پروژسترون با دوزهای 25 و 50میلی گرم بر کیلوگرم میانگین مدت زمان فاز 5 را از 175.2 ثانیه در گروه شاهد به ترتیب به 123.1 و 113.1 ثانیه در گروه های پروژسترون کاهش داد که بین گروه هایی پروژسترون و شاهد اختلاف معنی داری به ترتیب با 0.05p< و 0.01p< مشاهده شد. علاوه بر این کاربرد ptz جهت ایجاد صرع مدل کیندلینگ موجب کاهش نورون ها از 8±178.3 در گروه سالم به 14.2±123.2 در گروه شاهد شد (0.05p<). میانگین تعداد نورون ها در گروه پروژسترون با دوز 25 و 50 میلی گرم به ترتیب 10.5± 137.3 و 8.5±145 بود که در مقایسه با گروه شاهد گروه پروژسترون با دوز 50 میلی گرم اختلاف معنی داری را نشان داد (0.05p<).

نتیجه گیری: نتایج این مطالعه نشان داد که در گروه هایی که پروژسترون دریافت کرده اند مرگ نورونی ناشی از ptz به طور معنی داری نسبت به گروه شاهد کاهش می یابد و به نظر می رسد که بین مرگ و میر نورونی و طول مدت فاز 5 در گروه دریافت کننده پروژسترون ارتباط وجود دارد.