تغییرات پارامترهای خونی و بیوشیمیایی در بیماران مبتلا به مالاریای ویواکس در شهرستان کهنوج

سابقه و هدف: بیماری زایی مالاریا عمدتاً بر تغییرات وسیع پارامترهای خونی و بیوشیمیایی استوار است. مقادیر طبیعی این پارامترها بر حسب شرایط اقلیمی، نژادی و اقتصادی در جوامع مختلف متفاوت است و هنوز مطالعه ای در این زمینه در ایران انجام نگرفته است. هدف از این مطالعه بررسی پارامترهای خونی و شیمیایی در مالاریای ویواکس بود.

مواد و روش ها: در این مطالعه مقادیر هموگلوبین، شمارش گلبول قرمز و شاخص های گلبول قرمز (mch ,mcv) خون و نیز مقادیر سرمی بیلی روبین مستقیم و تام، پروتئین تام، آلبومین کلسترول تام، ترانس آمینازها، آلکالین فسفاتاز و لاکتات دهیدروژناز تعداد 70 نفر بیمار مرد مبتلا به مالاریای ویواکس در شهرستان کهنوج در دو نوبت، یک بار قبل از شروع درمان اساسی با کلروکین و پریماکین و بار دیگر پس از خاتمه دوره درمان اندازه گیری گردید. سپس اختلاف میانگین مقادیر قبل و بعد از درمان آن ها و هم چنین ارتباط بین سن و شدت تغییرات هر یک از این پارامترها از نظر آماری بررسی گردید.

یافته ها: مقادیر بعد از درمان پروتئین، آلبومین، کلسترول، هموگلوبین، هماتوکریت، گلبول قرمز و mcv با افزایش معنی دار همراه بود (0.001p<). در مقابل، مقادیر بعد از درمان بیلی روبین تام و مستقیم، ترانس آمینازها، آلکالین فسفاتاز، لاکتات دهیدروناژ سرم و mch در حد معنی داری کاهش یافت (0.001p<). به علاوه از میان پارامترهای فوق، شدت تغییرات بیلی روبین مستقیم، کلسترول و فسفاتاز قلیایی سرم با سن بیماران همبستگی معکوس و معنی دار داشت.

نتیجه گیری: با توجه به شرایط بیماران و بازگشت مقادیر این پارامترها به حدود طبیعی خود در بعد از درمان، می توان از الگوی تغییرات مقادیر برخی پارامترهای خونی و بیوشیمیایی، به ویژه کلسترول، آلکالین فسفاتاز و بیلی روبین مستقیم به عنوان شاخصی برای تعیین وخامت بیماری مالاریای ویواکس سود جست.