مقایسه تأثیر کلونیدین و پروپرانولول در پیشگیری از تغییرات همودینامیک پس از الکتروشوک درمانی

مقدمه و هدف: الکتروشوک درمانی روش درمانی اجتناب ناپذیر در بسیاری از بیماران روانپزشکی می باشد. در حین الکتروشوک درمانی تغییرات همودینامیک شدیدی ایجاد می شود که می تواند باعث عوارض خطرناکی به ویژه بر روی سیستم قلبی عروقی گردد، این تغییرات همودینامیک به خصوص در افراد مسن با بیماری های زمینه ای قلبی می تواند منجر به اختلال ریتم قلب، ایسکمی و انفارکتوس قلبی گردد. مطالعه حاضر با هدف مقایسه تاثیر کلونیدین و پروپرانولول در تعدیل تغییرات همودینامیک پس از الکتروشوک درمانی انجام گردید.

روش کار: این مطالعه از نوع کارآزمایی بالینی دو سو کور قبل و بعد شاهد دار می باشد که بر روی 31 نفر از بیماران asa i, ii بستری در بخش روانپزشکی بیمارستان سینای همدان که نیاز به الکتروشوک درمانی داشتند، انجام شد. به منظور افزایش دقت مطالعه و حذف فاکتورهای فردی مؤثر بر متابولیسم دارو، بیماران انتخاب شده در 3 نوبت مجزا و به فواصل 48 ساعت، الکتروشوک درمانی دریافت کردند و دو ساعت قبل از هر بار شوک یکی از داروهای کلونیدین (0.2 میلی گرم) پروپرانولول (40 میلی گرم) و پلاسبو (ویتامین c) به صورت خوراکی به آن ها تجویز شد. و پس از هر الکتروشوک، شاخص های همودینامیک شامل فشار خون سیستولیک، دیاستو لیک، فشار متوسط شریانی، تعداد ضربان قلب و  rpp(حاصلضرب فشار خون در ضربان قلب) در 5 نوبت (بلافاصله قبل از شوک بلافاصله بعداز شوک و در دقایق یک، پنج وده دقیقه پس از شوک) اندازه گیری و همراه نوار قلبی آن ها در فرم اطلاعاتی مربوط به هر بیمار ثبت و با استفاده از نرم افزار spss9، تحلیل گردید.

نتایج: یافته ها نشان داد که تجویز دارو در تعدیل تغییرات همودینامیک موثر بوده و در گروه پروپرانولول اندکس های همودینامیک از ثبات بیشتری برخوردار هستند بطوری که میزان فشار خون سیستولیک، دیاستولیک و متوسط و نیز ضربان قلب و اندکس rpp به شکل معنی دار (0.001p.v<) پائین تر بوده ودر پاسخ به الکتروشوک کمتر افزایش یافته است. همچنین میزان بروز آریتمی در دو گروه برابر (6.5 درصد) و نسبت به گروه شاهد (48.4 درصد) بسیار کمتر بوده است. (0.001p.v<).

نتیجه نهائی: به طور کلی می توان نتیجه گرفت که میزان بروز تغییرات همودینامیک و آریتمی به دنبال تجویز دارو (پروپرانولول یا کلونیدین) در مقایسه با دارونما کمتر بوده و بین دو دارو، پروپرانولول نسبت به کلونیدین توانایی بیشتری در پیشگیری از تغییرات همودینامیک پس از الکتروشوک درمانی داشته و استفاده از آن جهت جلوگیری از این تغییرات توصیه می شود.