اثرات اجتماعی و اقتصادی ربا بر جامعه

معنی و مفهوم ربا تاکنون در اذهان جامعه علمی و مردم کوچه و بازار از منظر فقهی بررسی شده است. این واژه در صورتی که با نگاه اقتصادی مطالعه شود به مفاهیمی مثل سود و کارمزد و بهره نزدیک می شود. مفهوم ربا در اقتصاد بیش از آنکه به تولید مربوط شود به مصرف نزدیک تر است و دلیل آن همان است که اغلب فقها حرمت ربا در قرآن را حداقل در ابتدا به قرض های داده شده به درماندگان و بیچارگان برای مصارف خود می دانند هر چند حرمت ربا مطلق نیز باشد. اما بالعکس مفهوم بهره در اقتصاد یادآور تولید و نقش سرمایه است در حقیقت بهره مزد سرمایه پولی است که به سرمایه گذار تعلق می گیرد. در اینکه به سرمایه، سود تعلق می گیرد بین فقه و اقتصاد اشتراک مساعی وجود دارد که نمونه آن مضاربه است اما شرایطی نیز وجود دارد و ازجمله شرایط آن اول درگیر شدن سرمایه گذار با تولید و ریسک های احتمالی آن و دوم مشخص شدن سهم واقعی پس از تولید و ... است. اما اقتصاددانانی هم هستند که هم سو با فقیهان سود انگلی سرمایه و یا مفت خواری سرمایه گذار را نمی پذیرند. این پژوهش درصدد پاسخگویی به پیامدهای منفی ربا از منظر اقتصادی و اجتماعی بر جامعه و چرایی این آثار است.