تأثیر مصرف روغن کنجد بر پروفایل لیپیدی و قند خون بیماران دیابتی نوع دو مراجعه کننده به مرکز تحقیقاتی- درمانی دیابت یزد

مقدمه: دیابت نوع دو یکی از شا یع ترین بیماری های آندوکرینی در جهان است که در نتیجه اختلال در ترشح یا عملکرد انسولین ایجاد می شود. با توجه به اینکه کنجد و فرآورده های حاصل از آن از قبیل ارده و حلوا ارده به عنوان یک غذای بومی در بین مردم یزد مصرف می شود و نیز توجه به خواص مفید روغن کنجد، به خصوص تأثیر آن بر سطح قند و پروفایل لیپیدی سرم، مطالعه حاضر با هدف تعیین تأثیر مصرف روغن کنجد بر پروفایل لیپیدی و قند خون بیماران دیابتی نوع دو مراجعه کننده به مرکز تحقیقاتی - درمانی دیابت یزد در سال 1386 انجام گرفت.

روش بررسی: این مطالعه به روش نیمه تجربی بر روی 25 بیمار دیابتی نوع دو انجام شد. گروه مورد مطالعه، میانگین سنی 6.28±51.52 سال، طول مدت ابتلا به دیابت 5.03±7.08 سال، نمایه توده بدنی 3.001±27.28 کیلوگرم بر مترمربع و قند خون ناشتای 51.93 ±181.04 میلی گرم در دسی لیتر داشتند .به بیماران مقدار 30 گرم در روز روغن کنجد به مدت 42 روز داده شد .این مقدار روغن جایگزین روغن مصرفی قبلی آن ها گردید. سرم ناشتای 12 الی 14 ساعته بیماران در ابتدا و در پایان مطالعه پس از جمع آوری، جهت اندازه گیری متغیرهای مطالعه که شامل قند خون ناشتا، hba1c و لیپیدهای خون (تری گلیسرید، کلسترول تام، hdl-ldl) بودند، با استفاده از روش های آزمایشگاهی مرتبط تجزیه گردید .برای ارزیابی دریافت مواد غذایی در سه نوبت (ابتدا، وسط و پایان مطالعه) از بیماران24  ساعت یادآمد خوراک گرفته شد .نتایج به دست آمده با استفاده از آزمون های آماری t زوج، آنالیز واریانس با اندازه گیری های تکراری (anva-repeated measure) مورد تجزیه و تحلیل قرارگرفتند.

نتایج: نتایج به دست آمده حاصل از یافته های مطالعه ما نشان داد که مصرف روغن کنجد به مدت 6 هفته باعث کاهش معنی داری در میزان قند خون ناشتا (51.93 ±181 به mg/dl 39.65±154) هموگلوبین گیلکوزیله (2±9.6 به 1.7±8.4 درصد)، کلسترول تام (31.4±226.6 به mg/dl 37.8±199.8)و ldl (34.5±123.9 به mg/dl 32.5±95.5) در گروه مورد مطالعه گردید (0.05p<). مصرف روغن کنجد سبب اختلاف معنی داری در کاهش سطح تری گلیسرید و افزایش hdl سرمی بیماران دیابتی نشد.

نتیجه گیری: پژوهش حاضر نشان داد که مصرف روغن کنجد تأثیر مثبتی در کاهش چربی های خون (کلسترول تام و ldl) و هم چنین قند خون ناشتاو hba1c بیماران دیابتی تیپ دو دارد.